او همچنین پژوهشی راهبردی را در موضوع طراحی مدل تحول دیجیتال در سازمان‌های پروژه محور صنعت نفت ایران در مقطع دكتری دنبال می کند که بی تردید این پژوهش نقشی مهم و بی بدیل در توسعه صنعت نفت در حوزه فناوری اطلاعات ایفا خواهد کرد. با او درباره نقش و جایگاه بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات در تحول سازمان های پروژه محور، بكارگیری فناوری دیجیتال ، عملكرد و مزیت‌های رقابتی پتروایران در توسعه و بكارگیری راهكارهای فناوری اطلاعات، اهمیت امنیت اطلاعات و ... به گفتگو پرداختیم. خواندن این گفتگو را به خوانندگان فهیم دانش نفت توصیه می کنیم.

جناب فیروزبخت، درباره نقش و جایگاه بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایجاد تحول در سازمان‌های پروژه محور صنعت نفت ایران چه نکاتی را قابل ذکر می‌دانید؟

در سازمان‌های پروژه محور، مدیریت همزمان پروژه‌های بزرگ با توجه به نوع ساختار و ارتباطات ذینفعان پیچیدگیهای خاص خود را دارد‍‍ و سیستم های مدیریت سنتی، دیگر جوابگوی نیاز آن ها نخواهد بود و لذا انعطاف پذیری بالا و چابكی از الزامات مدیریت پروژه در این شرایط است. از طرف دیگر رقابتی شدن، كارآمد شدن و تغییر در تجربه ذینفعان پروژه  هم می‌تواند به عنوان یك انگیزه قوی بمنظور ایجاد تحول در سازمان‌های پروژه محور عمل نماید. در عصر انقلاب صنعتی چهارم، استفاده از فناوری‌های دیجیتال نظیر اینترنت اشیاء، رایانش ابری، تحلیل‌گری داده، یادگیری ماشین، فناوری‌های موبایل و رسانه‌های اجتماعی می تواند كسب وكارها را به طور بنیادین متحول نماید. واقعیت این است كه پیشرفت‌هایی كه در زمینه دیجیتالی شدن رخ داده، در حال حذف محدودیت‌ها و ایجاد فرصت‌های جذاب و جدیدی است كه سبك زندگی و روش‌های انجام كار را  تحت تاثیر قرار داده است. از آنجایی كه استفاده از فناوری های دیجیتال در بسیاری از كسب و كارها رایج و متداول شده است، فلذا در سازمان‌های پروژه محور صنعت نفت نیز ایجاد قابلیت‌های دیجیتال بمنظور افزایش بهره‌وری و بهبود عملكرد بیش از پیش ضروری می‌نماید كه مطمئنا حركت به سمت تحول دیجیتال در این سازمان‌ها می‌تواند پاسخ مناسبی برای این نیازها باشد. در همین راستا، واحد فناوری اطلاعات این سازمان‌ها می‌توانند در شناسایی فرصت‌های حاصل از فناوری های دیجیتال ، تدوین استراتژی دیجیتال و اجرای فرآیند تحول دیجیتال نقش موثری را ایفا نمایند.

مدیریت فاوای شركت توسعه پتروایران شامل چه بخش هایی است و وظایف اصلی این بخش ها چه مواردی را شامل می شود؟

مدیریت فاوای شركت توسعه پتروایران بصورت متمركز وظیفه تامین زیرساخت، طراحی و توسعه سامانه‌ها و ارایه خدمات مورد نیاز در گروه پتروایران را بعهده دارد كه این قابلیتهای دیجیتال در تمامی مناطق از جمله دفاتر مركزی شركت، پروژه‌ها، سایت‌های عملیاتی، شعب و انبارها در دسترس است. فعالیتهای مرتبط با مسئولیتهای مدیریت فاوا در بخش‌های مختلف این مدیریت بصورت ذیل سازماندهی شده اند:

- بخش خدمات كاربران كه وظیفه اصلی این بخش تامین تجهیزات ، برنامه ریزی جهت نگهداری تجهیزات، استقرار میز خدمات و ارایه خدمات پشتیبانی به كاربران است.

- بخش شبكه و ارتباطات و امنیت اطلاعات كه وظیفه اصلی این بخش طراحی ، توسعه و پشتیبانی از زیرساختهای ارتباطی و مركز داده است.

- بخش سامانه‌های اطلاعاتی كه وظیفه اصلی آن طراحی، توسعه و نگهداری از سامانه‌های اطلاعاتی مورد نیاز گروه پتروایران است.

راهبرد شركت توسعه پتروایران در تامین نیازهای فناوری اطلاعات این شركت چه بوده و فعالیت‌های این مدیریت تاكنون چه نتایجی را در بر داشته و تا چه حد توانسته مزیت رقابتی برای این شركت ایجاد نماید؟

شركت توسعه پتروایران همواره مدیریت چندین پروژه بزرگ و ملی را بصورت همزمان بر عهده داشته است. از اینرو تجهیز ستاد و پروژه‌های شركت به سامانه‌های كارآمد یك نیاز حیاتی است و اعمال روش‌های اجرایی هماهنگ مدیریتی، تبادل اطلاعات، برقراری تعامل بین پروژه‌ها و ستاد و مدیریت دانش كسب شده از اجرای پروژه‌ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. ضمن اینكه ایجاد بسترهای لازم برای ارایه اطلاعات دقیق و روزآمد به سایر ذینفعان پروژه از جمله كارفرمایان، تامین كنندگان مالی و پیمانكاران فرعی از وظایف پیمانكار بوده و اهمیت خاص خود را دارد.

شركت توسعه پتروایران در همین راستا و با هدف ایجاد مزیت رقابتی، توسعه راهكارهای فناوری اطلاعات مبتنی بر نیازهای شركت (PEDCO ICT Solutions) را یكی از راهبردهای اصلی خود قرارداده و همراستا با فناوری روز دنیا و در انطباق با نیاز های ذاتی خود، اقدامات موثری را در این زمینه به انجام رسانده است. زیرساخت ارتباطی یكپارچه، مطالعه فرآیندهای سازمانی و بهبود تدریجی آنها از طریق توسعه سامانه‌های كاربردی و همچنین تامین نرم افزارهای تخصصی مهندسی و مطالعات بالادستی از جمله كارهای انجام شده در این راستا است.

ضمنا نگرش این شركت در توسعه راهكارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات فراتر از تامین نیازهای درون سازمان بوده و علاوه بر نگرش یكپارچه بر كل نیازهای سیستمی سازمان اعم از طرحها و ستاد، تعامل با كارفرمایان و پیمانكاران طرف قرارداد نیز از طریق این فناوری مد نظر است.

اگر بخواهیم به ویژگی‌های متمایز راهكارهای ایجاد شده در شركت اشاره داشته باشیم می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

- همسو بودن راهكارهای فناوری اطلاعات با كسب و كار و مطابقت كامل آن با نیازهای واقعی شركت

- قابلیت به كارگیری سامانه‌های اطلاعاتی شركت همزمان توسط چند پروژه بزرگ و شركت‌های زیرمجموعه پتروایران

- قابل دسترس بودن راهكارهای فاوا برای پروژه‌های جدید از آغاز به كار آنها

- استفاده بهینه از دارایی‌های فاوای شركت و كاهش هزینه‌های مرتبط آن

- یكپارچگی و ایجاد هماهنگی در رویه‌های شركت

- قابل توسعه بودن این راهكارها برای نیاز های جدید

در راستای استفاده از فرصت‌های حاصل از فناوری دیجیتال، مفهوم‌سازی و آغاز پروژه تحول دیجیتال در سازمان از برنامه‌های آتی شركت توسعه پتروایران است.

 شركت توسعه پتروایران از حیث بكارگیری فناوری دیجیتال چه جایگاهی در صنعت نفت ایران و بین‌الملل دارد؟ مدیریت فاوای شركت روند توسعه قابلیت‌های دیجیتال را چطوری پیگیری می‌نماید؟

در شركت توسعه پتروایران سعی شده است با توسعه راهكارهای فناوری اطلاعات همسو با كسب و كار شركت، تمامی فرآیندهای كاری شركت از طریق سامانه‌های اطلاعاتی توسعه داده شده پشتیبانی شوند و در نتیجه از این نظر مزیت رقابتی برای شركت ایجاد گردیده است. از طرف دیگر چون این سامانه‌ها در داخل شركت طراحی و توسعه داده شده اند علاوه بر مطابقت كامل آنها با نیازهای شركت،  امكان توسعه و بهبود آنها بر اساس نیاز های آتی وجود دارد در ضمن بواسطه بكارگیری توانمندیهای داخل كشور و عدم وابستگی به شركت‌های خارجی كاهش چشمگیری در هزینه‌های توسعه و پشتیبانی از آنها صورت گرفته است. در ضمن با توجه به تجربه قابل توجه این شركت در توسعه سامانه‌های اطلاعاتی، در مواردی انتقال تجربیات مربوطه از طریق واگذاری نرم افزارهای توسعه داده شده به سایر شركتهای فعال در صنعت نفت انجام گردیده است.

یادآوری این نكته هم ضروری است كه امروزه شركت‌های بین المللی مطرح بیشترین بهره گیری را از فرصتهای حاصل از فناوری دیجیتال می نمایند. بر اساس نتیجه نظر سنجی صورت گرفته ، 88 درصد از مدیران فاوای شركتهای معتبر بین المللی اظهار كردند كه در سال جاری پروژه تحول دیجیتال را آغاز نمودند تا بتوانند از این نظر برای سازمان متبوع خود مزیت رقابتی ایجاد نمایند. لازمه رقابت و یا تعامل با این شركت‌ها پیروی از روند توسعه فناوری دیجیتال و ارتقاء سطح استفاده از قابلیتهای دیجیتال در داخل سازمان است.

نگهداری سیستم‌های سخت افزاری، نرم افزاری و شبکه به ویژه در دوره حاضر که شبکه‌ها آماج حملات احتمالی سایبری هستند، مقوله ای بسیار مهم است. در این خصوص چه اقداماتی را برای امنیت بیشتر سیستم ها در دستور کار دارید؟

ازآنجایی كه داده‌ها، اطلاعات و زیرساختهای ارتباطی از دارایی های كلیدی و حیاتی سازمان محسوب می شوند امنیت و حفاظت از آنها نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستتند. با بررسی گزارش های منتشر شده در سطح بین الملل در می یابیم كه امروزه یكی از اولویت‌های اصلی مدیران كسب و كار و مدیران فاوا مقوله امنیت اطلاعات است. به عنوان شاخص ما اگر بودجه تخصیص یافته به بخش امنیت اطلاعات را در شركت‌های بین الملل بررسی كنیم، مشاهده می كنیم كه درصد قابل ملاحظه ای از بودجه سالانه مدیریت فاوا به بخش امنیت تخصیص داده می شود بررسی ها نشان می‌دهد كه در سال‌های گذشته ارقام بودجه امنیت هر سال روند افزایشی داشته است. لذا برای سازمان هایی مانند پتروایران هم كه به نوعی سازمان دانش بنیان محسوب می شوند، حفاظت از دارایی های حیاتی فاوا از اهمیت زیادی برخوردار است. در شركت پتروایران نیز سعی شده است از استاندارد ها و چارچوب های مدیریت امنیت اطلاعات در جهت بهبود سطح امنیت سازمان بهره گرفته شود. تمامی فعالیتهای مرتبط با امنیت اطلاعات از همسوسازی استراتژی امنیت سازمان با استراتژی كسب و كار تا شناسایی دارایی های حیاتی سازمان و تهدیدات احتمالی آنها و همچنین الویت بندی برنامه‌های اقدام و در ادامه پایش و بهبود مستمر امنیت در این چارچوب پیگیری می شود. در ضمن تامین و بكارگیری از ابزارهای امنیتی متداول، بروزرسانی وصله‌های امنیتی، آموزش كاركنان و ایجاد فرهنگ سازمانی امنیت اطلاعات از جمله اقدامات انجام شده در این زمینه است.