مهندس بهزاد محمدی، بیش از دو سال از مدیریتش بر صنعت
پتروشیمی در طبقه سیزدهم ساختمان شیخ بهایی می‌گذرد. بی تردید او بهترین فردی است
که می تواند درباره این صنعت ارزش آفرین سخن بگوید. این در حالی است که صنعت پتروشیمی
شمع تولد ۵۷ سالگی‌اش را در هشتمین روز دی‌ماه فوت می‌کند. بهزاد محمدی در این گفت
و گو درباره آینده این صنعت می گوید: صنعت پتروشیمی در سال‌های آینده با فاصله زیادی
از سایر صنایع، به عنوان صنعت برجسته کشور تلقی خواهد شد. زیرا تاثیر شگرف خود را
بر توسعه اقتصادی بیش از شرایط فعلی اثبات خواهد کرد. این اثرگذاری هم در حوزه
درآمد ارزی و هم در حوزه تنوع و حجم کالاهایی خواهد بود که برای تامین نیاز صنایع
داخلی کشور به بستر رسمی معاملاتی بورس کالا عرضه می‌کند. در شرایطی که این صنعت
به شکل قابل توجهی گسترش خواهد یافت، با تامین نیاز صنایع تکمیلی پتانسیل دستیابی
تولید پکیج بزرگی دارد که از خام فروشی و نفت خام به تولید محصولات پتروشیمی با
ارزش افزوده بالا رسیده است. آن هم در حالی که وابستگی ارزی کشور را کم کرده و به
خلق ثروت پرداخته است.
آنچه در پی می آید مشروح گفت و گو با مهندس بهزاد محمدی است
که از نظر خوانندگان گرامی می گذرد.
·
برنامه شرکت ملی صنایع پتروشیمی در خصوص توسعه زنجیره ارزش در محصولات
پرکاربردی همچون اوره و متانول چگونه است؟
توسعه صنعت پتروشیمی در هر کشوری سبب دستیابی به توسعه
اقتصادی می‌شود و خلق ثروت می‌کند. رشد حجم تقاضا برای این صنعت نیز گواه این ادعا
به شمار می‌رود. زیرا رشد تقاضا برای نفت خام و فرآورده‌های نفتی در دنیا کمتر از
یک درصد ارزیابی می‌شود اما رشد حجم تقاضا برای محصولات پتروشیمیایی بین 4 تا 5
درصد بوده و حتی رو به افزایش است. این داده‌ها نشان می‌دهد که همانطور که الگوی
مصرف دنیا به این سمت جذب می‌شود، به همان نسبت بخش تولید نیازمند توسعه بیشتر
است. این فرآیند در کشور ما با نگاهی کاملا هوشمندانه آغاز شده است. بنابراین در
این صنعت هدف اصلی ما دستیابی به توسعه‌ای است که پایداری بیشتر، آسیب‌پذیری کمتر
و مقاومت بالاتر در مقابل حوادثی همچون رویدادهای این روزها که بی‌سابقه هستند، داشته
باشد. از این رو به دنبال توسعه‌ای که صرفا اعداد و ارقام تولید را افزایش دهد، نخواهیم
رفت. زیرا افزایش تولید درحالی کارآمد به شمار می‌رود که مبتنی بر نیازهای موجود
باشد و هوشمندانه مد نظر قرار بگیرد. همانطور که بازارهای مصرف از فضای سنتی خود
فاصله گرفته‌اند، تولید در صنعت پتروشیمی نیز باید آن را مد نظر قرار دهد.
بنابراین توسعه کمی تولید، در این صنعت جای خود را به توسعه کیفی و هوشمندانه داده
است. به عنوان مثال در حال حاضر تعداد زیادی برنامه تولید متانول داریم که در سال
1404، میزان تولید این محصول به 23 میلیون تن خواهد رسید. این میزان تولید متانول،
40 درصد حجم تجارت جهانی این محصول را شامل می‌شود. اگرچه این میزان قابل قبول است
اما نکته مهم این است که تا چه زمانی امکان خلق ثروت از این راه وجود دارد. آن هم
در شرایطی که متقاضی تعیین‌کننده قیمت محصولی است که ما تولید می‌کنیم. از این رو
لازم است که به سمت تولید هرچه بیشتر محصولاتی حرکت کنیم که در کنار داشتن بازار
خوب صادراتی برای فروش، قیمت بالایی نیز داشته باشند. توجه به این امر سبب شده است
که سبد محصولات پتروشیمی را در برنامه‌های خود، از عرض گسترش نداده و واحدهای
تکرارپذیر اوره، متانون و پلی اتیلن در همین جا متوقف شوند. در مقابل به سمت
توسعه عمودی آنها حرکت می‌کنیم. یعنی بر مبنای اطلاعات بسیار دقیق از رقبا،
مشتریان و بازارهای بین‌المللی که با آن مواجه هستیم، فضای توسعه‌ای برای این صنعت
تعریف کرده‌ایم و در جهتی گام برمی‌داریم که از مزیت خود، یعنی دسترسی کامل به
خوراک، نهایت بهره را ببریم. زیرا کشور ما به دلیل داشتن ذخایر نفت وگاز به عنوان
خوراک شرکت‌های پتروشیمی مشکلی ندارد و لازم است که از این مزیت بهره کامل ببرد.
با کاربرد صحیح خوراک در این صنعت و استفاده از آن در جای درست، قطعا می‌توانیم
مسیر دستیابی به توسعه هوشمند را هموار کنیم. زیرا توسعه هنگامی هوشمند است که هم
در حوزه ارزآوری و هم در حوزه رونق داخلی بتواند به اقتصاد کشور و صنعت کمک شایانی
کند.
از جمله فعالیت‌هایی که در بحث توسعه صنعت پتروشیمی انجام
شده است این است که هر آنچه که از خوراک‌های
نفتی در دسترس بوده در موازنه قرار گرفته است. به طوری که مازاد خوراک اتان را
محاسبه و روند منفی آنرا استخراج کرده‌ایم. همچنین این محاسبات را برای میعانت
گازی و گاز طبیعی نیز انجام شده است. حتی افت مخازن نیز در نظر گرفته شد.
بنابراین برای پیشبرد توسعه هوشمند در صنعت پتروشیمی ابتدا
خوراک‌های موجود را مورد بررسی قرار داده و وجود یا عدم وجود آنها در آینده
ارزیابی شد. پس از آن رویکردهای توسعه براساس خوراک‌های در دسترس که محصول صنایع
بالادستی صنعت پتروشیمی است، طراحی شد. مثل محصول متانول، اتیلن و بنزین پیرولیز
با وجود آنکه محصول هستند می‌توانند به عنوان خوراک شرکت‌های پتروشیمی مورد
استفاده قرار گیرند. بنابراین در یک گام خوراک‌های نفتی و در گام دوم محصولات قابل
دسترس در صنایع پتروشیمی که بتوانیم به عنوان خوراک از آنها استفاده کنیم نیز
مدنظر قرار گرفته‌اند.
·
استراتژی توسعه صنعت و پتروشیمی چگونه ترسیم شده است و روند افزایش ظرفیت
تولید چگونه خواهد بود؟
4 الزام برای توسعه قابل تعریف
است:1-خوراک،2-تکنولوژی3-سرمایه4-بازار.
در گام اول خوراک را بررسی کرده و پس از آن بازارهای جهانی
را نیز مشاهده کردیم. همچنین میزان وابستگی کشور به بازارهای جهانی را مورد
ارزیابی قرار دادیم. به طوری که در سال 1398 میزان 1.3 میلیون تن کمیکال وارد می‌شد
که معادل 2 میلیارد دلار است. درحالی که این میزان واردات در مقابل 10 میلیارد دلار
صادرات انجام شده است.
روی بحث سرمایه نیز به شکلی کار شد که از سرمایه تولیدی خود
صنعت در این مسیر بهره ببریم. یعنی تلاش شد که بخشی از فروش هر هلدینگ را به خود
صنعت بازگردانده و صرف توسعه هریک از شرکت‌های زیرمجموعه آنها کنیم. یکی از دلایلی
که شرکت‌های پتروشیمی نسبت به سایر صنایع از وضعیت خوبی برخوردار است این است که
برای توسعه به جای متکی بودن بر درآمد بیرونی وابسته به درآمد خود هستند. درحالی
که اگر درآمد درونی در این صنعت وجود نداشت آهنگ توسعه صنایع پتروشیمی همچون دیگر
صنایع به صفر می‌رسید.
دانش فنی به عنوان الزام چهارم توسعه قابل تعریف است. دانش
فنی در شرکت پژوهش فناوری که وابسته به شرکت ملی صنایع پتروشیمی(NPC) است و با
نزدیک به 400 نیرو در تهران، ماهشهر (دانش فنی)، عسلویه و اراک (کاتالیست) فعالیت
می‌کند. آن هم در شرایطی که از امکانات بسیار زیادی برخوردار است . این شرکت تا حد
زیادی بر روی دانش فنی کار کرده است و این قابلیت را دارد که تا سال آینده به
میزان 10 دانش فنی را تجاری‌سازی کند. البته لازم به ذکر است که برخی از این دانش‌های
فنی تاکنون انجام شده و به شرکت‌های پتروشیمی فروخته شده است. آن هم در حالی که
این دانش فنی با مهر شرکت پژوهش فناوری است. آخرین دانش فنی که در مهرماه سال جاری
از آن رونمایی شد، دانش فنی تولید پروپیلن از متانول بوده که برخی از شرکت‌های بخش
خصوصی اقدام به خرید آن کرده‌اند و درحال حاضر تولید می‌کنند.
البته در کنار آنکه بحث دانش فنی داخلی مطرح است، نباید
اینگونه اندیشیده شود که خرید دانش فنی خارجی برای شرکت‌های ما غیرممکن شده است
چرا که نمونه‌های وجود دارد که بخش خصوصی در
همین شرایط فعلی اقدام به خرید دانش فنی اروپایی کرده است. بنابراین نگرانی از
بابت دستیابی به دانش فنی خارجی نداریم، در عین اینکه شرکت پژوهش فناوری در این
راستا موفقیت بسیاری را کشف کرده است.
در نهایت با جمع‌بندی هریک از این 4 عامل اصلی توسعه اقدام
به طراحی برنامه‌های توسعه راهبردی کرده‌ایم. به طوری که توسعه این صنعت در آینده
برمبنای نقشه راهی است که با بررسی و تحقیق بسیار به آن رسیده‌ایم. درحالی که پیش
از این، اینگونه نبود و با برنامه سرمایه‌گذران این صنعت پیش می‌رفتیم. بنابراین
با این رویکردها طرح‌های راهبردی را به عنوان برنامه‌های استراتژیک صنعت تعریف
کرده و با 4 الزام اصلی توصعه آن را تطبیق داده‌ایم.
طرح‌های راهبردی فعلی در سه گروه تعریف شده است: ابتدا طرح‌هایی
است که بر مبنای خوراک ترکیبی هستند. دوم طرح‌های تولید پروپیلن برای رفع بخش عمده‌ای
از مشکلات بازار داخلی این محصول که مربوط به کمبود پروپیلن است و سوم طرح‌های
پیشران هستند. هر سه طرح در سطح شرکت‌های پتروشیمی هستند.
به عبارت دقیق‌تر 3 طرح خوراک ترکیبی تعریف شده است. خوراک
ترکیبی به این معنی است که اکنون لازم نیست اتان به تنهایی به عنوان خوراک شرکت‌ها
مصرف شود و تبدیل به اتیلن و پلی پروپیلن شود. بلکه در این طرح‌های خوراک ترکیبی
اتان به شکل سنگین یعنی همراه با میعانات گازی و یا بوتان در اختیار شرکت‌های
پتروشیمی قرار داده می‌شود. از بین این 3 طرح، 2 طرح آن فعال شده است و طرح سوم
نیز درحال فعال شدن است، به طوری که مجوزهای آن صادر شده است. هر سه این طرح‌ها به
عنوان پروژه‌های عظیمی هستند که تحت هلدینگ فعالیت می‌کنند و از لحاظ ابعاد نزدیک
به پتروشیمی بندر امام هستند. مجوزهای لازم این طرح‌ها صادر و خوراک‌های آنها
تخصیص داده شده است و سرمایه آنها از سرمایه برگشتی هلدینگ‌ها تامین خواهد شد.
طرح‌های بعدی مربوط به پروپیلن و شامل 6 طرح است. ابتدا طرح
GTP اسلام‌آباد غرب است که مبتنی بر دانش فنی شرکت
پژوهش فناوری بوده و توسعه دهنده آن هم شرکت ملی صنایع پتروشیمی بوده است. این طرح
قرار است، پلی پروپیلن در نوار غرب و شمال غربی کشور را پوشش دهد. در کنار آن طرح
شمال غربی ایران که در استان گیلان و بندر انزلی اجرایی خواهد شد. این یک طرحGDP با ظرفیت 120 هزار تنی است که درحال حاضر با
سرمایه‌گذار آن مشغول به مذاکره هستیم. طرح بعدی مربوط به بندر امیرآباد است که در
شرقی‌ترین نقطه استان مازندران یعنی بهشهر قرار می‌گیرد. ظرفیت این طرح 470 هزار
تنی تولید پروپیلن است که سرمایه‌گذار آن مشخص بوده و هفته جاری مجوزهای لازم آن
از سوی NPC
صادر خواهدشد.
در عسلویه طرح GTP (تبدیل گاز به پروپیلن)
طراحی شده است. که قرار براین است با خط لوله به مرودشت متصل شده و به استان‌های
فارس و جنوب اصفهان و شرق یزد و کرمان سرویس دهد. از این رو 4 استان را پوشش خواهد
داد. بنابراین توزیع پروپیلن برای طرح‌های پیشران را از این طریق انجام خواهیم
داد. البته نکته‌ای که قابل توجه است مکان قرارگیری طرح‌های پیشران است که در
مناطقی از کشور که آب کافی وجود ندارد قرار گرفته‌اند. چرا که این طرح‌ها، نیاز
چندانی به آب ندارند و به راحتی می‌توانند توسعه پیدا کنند.
طرح‌های پیشران در چهار زنجیره پروپیلن، متانول، اتیلن و
بنزن تعریف شده‌اند که شامل 31 طرح است. در صورت اجرایی شدن این طرح‌ها 70 درصد
واردات کشور کاهش می‌یابد. حجم سرمایه‌گذاری این طرح‌ها از 50 میلیون دلار تا 250
میلیون دلار هستنند. از این رو این طرح‌ها به گونه‌ای هستند که با صرف حجم سرمایه‌گذاری
پایین، محصولات با ارزش افزوده بالا تولید می‌کنند. بنابراین با راه‌اندازی این پروژه‌ها
می‌توان به تامین بازار داخلی پرداخت و نیاز صنایع تکمیلی را پاسخ داد. قابلیت طرح‌های
پیشران، توسعه زنجیره به سمت پایین است. بنابراین سبدی از 31 طرح راهبردی داریم که
درحال حاضر تعریف شده‌اند. از این رو نیازی به صدور مجوزهای دیگر یا طرح‌های
متفاوت نداریم. چرا که با شناسایی کامل همه شرایط موجود این طرح‌ها در دستور کار
قرار گرفته است.
زمان‌بندی طرح‌هایی که برای توسعه هدفمند صنعت پتروشیمی
تعریف شده به گونه‌ای است که ابتدای سال 1406 به اتمام رسیده و می‌توان ثمره آن را
در این صنعت مشاهده کرد. بخش خصوصی سابقه بسیار خوب وکارآمدی را در کارنامه خود به
ثبت رسانده است و حتی با فعالیت بهینه خود در برخی از پروژه‌ها مدت زمان اتمام آن
را کاهش داده است که می‌توان از همکاری آنها در این مسیر بهره برد.
·
آخرین وضعیت طرح‌های پلی پروپیلن در کشور چگونه است؟
پتروشیمی سلمان فارسی نمونه‌ای از آن است که بسیار به آن
امیدواریم تا سال 1402 تا 1403 به بهره‌برداری
برسد. این پروژه ظرفیت 450 هزار تنی برای تولید پروپیلن دارد و امید داریم با راه‌اندازی
آن مسئله کمبود عرضه این محصول در بازار داخلی مرتفع شده و دیگر شاهد رقابت‌های
شدید برای خرید آن در بورس کالا نباشیم. طرح سلمان فارسی اولین طرح PDH (از مسیر
پروپان به سمت پروپیلن ) است که در جنوب کشور آن هم با دانش فنی اروپا راه‌اندازی
خواهد شد. دومین مجوز طرح PDH مربوط به شرکت هلدینگ خلیج فارس در منطقه عسلویه است که آماده برنامه
کلنگ‌زنی آن بوده تا شروع به راه‌اندازی کند. ظرفیت این طرح به میزان 600 هزار تن
برآورد می‌شود. مذاکراتی درحال انجام است که بخشی از تولیدات این طرح به سمت تولید
پلی‌پروپیلن هدایت شود و بخشی دیگر از آن از طریق لوله برای ساخت محصولاتی اختصاص
یابد که تاکنون در کشور ساخته نمی‌شد و با وجود آنکه میزان نیاز ما به این مواد
رقم بالایی نیست اما اگر امکان ساخت آنرا نداشته باشیم، در شرایط بحرانی دچار مشکل
خواهیم. SAP
(ماده اولیه پوشک) ، اکریل اسید، پروپیلن اوکساید، از جمله این مواد هستند که در
پایین زنجیره تولید محصولات پتروشیمی جذاب بوده و بسیار گران هستند. برخی مواد
هستند که گرچه تناژ آنها بالا نیست اما اهمیت بسزایی دارند. متیل دی اتانول آمین،
ماده جاذب در پالایشگاه‌های گازی هستند. مصرف سالانه این محصول حدود 6 تا 7 هزار
تن است. تمام پالایشگاه‌های گازی کشور برای شیرین‌سازی گاز ترش خود به این ماده
وابسته هستند. درحالی که همه این مواد از خارج از کشور تامین می‌شود. درحالی که
سال گذشته طرح آن در بندر ماهشهر تعریف شد و دانش فنی آن از کشور سوئیس گرفته شد.
درحالی که به تدریج وارد فاز بهره‌برداری می‌شود و این انتظار وجود دارد که در سال
1402 به بهره‌برداری برسد. بنابراین وابستگی به واردات متیل دی اتانول آمین در
زمان راه‌اندازی این طرح برطرف خواهد شد. برنامه‌های در دست اقدام شرکت ملی صنایع
پتروشیمی نقاطی از صنعت را نشانه گرفته است که چنین وابستگی‌هایی را مرتفع کند.
·
باتوجه به ایده پترو پالایشگاه‌ها در ایران و جهان، پیشنهاد شما در خصوص
دستیابی به این ایده چیست؟
پتروپالایشگاه‌ها ایده‌ای بسیار خوب برای عبور از خام فروشی
در صنعت پتروشیمیایی به شمار می‌رود. پتروپالایشگاه‌ها به نسبت کمیکال به نفت خام
مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. این نسبت در عربستان 46 درصد است و در دنیا به سمت محدوده
60 درصد حرکت می‌کند که بسیار قابل توجه است. هر چه این نسبت کمیکال با ارزش به
نفت خام بی‌ارزش بالاتر باشد، هزینه سرمایه ثابت (capex) بالاتر خواهد
رفت. میزان نرمال هزینه پتروپالایشگاه‌ها حدود 30 تا 35 هزار دلار است. بنابراین
ابعاد سرمایه‌گذاری آن بسیار بزرگ است. بنابراین باوجود آنکه پتروپالایشگاه‌ها
ایده‌ای بسیار عالی محسوب می‌شود و مسیری برای عبور از نفت خام به سمت تولید
کمیکال‌ها به شمار می‌رود اما حجم سرمایه‌گذاری بسیار زیادی را می‌طلبد. درحالی که
در مورد طرح‌های پیشران، امکان‌پذیری این طرح‌ها با کاهش دادن هزینه سرمایه بالا
برده‌ایم. این دو نسبت رابطه معکوس با یکدیگر دارند. به طوری که هنگامی که هزینه‌های
سرمایه بالا می‌رود، امکان پذیری طرح پایین می‌آید.
امروز در صنعت پتروشیمی، خوراکی که از نفت به فرآورده تبدیل
می‌شود و به عنوان محصول با ارزش افزوده تلقی می‌شود، معادل 800 هزار بشکه نفت خام
در روز است. این عدد در کنار طرح‌های جهش دوم، سوم و طرح‌های راهبردی شرکت ملی
صنایع پتروشیمی به 2 میلیون و 200 هزار بشکه نفت خام در سال 1404 خواهد رسید.
·
برنامه اصلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در خصوص حمایت از صنایع تکمیلی چگونه
است؟
صنایع تکمیلی به عنوان مصرف‌کنندگان محصولات تولیدی شرکت‌های
پتروشیمی در پایین زنجیره قرار می‌گیرند. شرکت ملی صنایع پتروشیمی با انجام طرح‌های
خوراک ترکیبی، راهبردی و پیشران‌ها به طور خاص به دنبال پاسخ‌دهی به نیاز صنایع
پایین‌دستی است تا این صنایع بتوانند به تناژهای با حجم کم اما ارزش افزوده بالا
دسترسی پیدا کند و مسیر رشد و توسعه این صنعت نیز هموار شود. حمایت از صنایع پایین‌دستی
سبب می‌شود که حیات این صنایع تضمین شده و واسطه‌گری معاملات مواد اولیه مورد نیاز
صنایع تکمیلی تا حد زیادی مرتفع خواهد شد.
·
با راه‌اندازی طرح‌های توسعه‌ای در صنعت پتروشیمی ظرفیت تولید و میزان ارزآوری
این صنعت را چطور ارزیابی می‌کنید؟
از جهت آماری می‌توان گفت امروز ظرفیت تولید در صنعت
پتروشیمی به 74 میلیون تن رسیده است درحالی که در اسفندماه سال گذشته این رقم 66
میلیون تن بوده است. این افزایش ظرفیت به دلیل افتتاح برخی از طرح‌هایی است که در
سال جاری به بهره‌برداری رسید. پنج شنبه هفته گذشته نیز سه طرح اولفین ایلام،
پتروشیمی هگمتانه و پتروشیمی ارومیه افتتاح شدند. همچنین تا پایان سال جاری نیز
افتتاح چندین طرح دیگه در دستور کار قرار دارد. بررسی روند رشد تولیدات صنعت
پتروشیمی حاکی از آن است که از ابتدای سال 1399 تا پایان سال 1400 که بازه ای دو
ساله به شمار می رود، حدود 27 طرح مورد بهره برداری قرار می گیرند که تا به حال 6
طرح از آنها افتتاح شده و 21 طرح دیگر به
تدریج به سمت بهره‌برداری حرکت می‌کند. در پایان سال 1400 ظرفیت تولید صنایع
پتروشیمیایی ما به 100 میلیون تن خواهد رسید. درآمد بدست آمده از این صنعت نیز از
15 تا 17 میلیارد دلار در سال به 25 میلیارد دلار خواهد رسید که به طور معمول 70
درصد از آن صادرات و 30 درصد به بازار داخلی اختصاص دارد. بنابراین در سال 1400 یک
صنعت با ظرفیت 100 میلیون تن خواهیم داشت که 25 میلیارد دلار سالانه درآمد خواهد
داشت. این جهش تولیدی در صنعت پتروشیمی ثمره طرح‌های جهش دوم است. مجموعه طرح‌های
جهش سوم که شامل 21 طرح فعال است و آغاز به کار کرده‌اند، تا سال 1404 به اتمام
خواهد رسید. ثمره سبد جهش سوم نیز ازتقاء ظرفیت تولید به میزان 131 میلیون تن است
که درآمد حاصل از آن 33 میلیارد دلار برآورد می‌شود. درحالی که طرح‌های راهبردی
نهایتا با 1 سال تاخیر آغاز خواهد شد که تا سال 1405 به ظرفیت 150 میلیون تنی
خواهیم رسید که سطح درآمد آن به بالای 40 میلیارد دلار افزایش می‌یابد.
·
دورنمای توسعه صنعت پتروشیمی در سال‌های آینده چه چهره‌ای را از این صنعت
ترسیم خواهد کرد؟
صنعت پتروشیمی در سال‌های آینده با فاصله زیادی از سایر
صنایع، به عنوان صنعت برجسته کشور تلقی خواهد شد. زیرا تاثیر شگرف خود را بر توسعه
اقتصادی بیش از شرایط فعلی اثبات خواهد کرد. این اثرگذاری هم در حوزه درآمد ارزی و
هم در حوزه تنوع و حجم کالاهایی خواهد بود که برای تامین نیاز صنایع داخلی کشور به
بستر رسمی معاملاتی بورس کالا عرضه می‌کند. در شرایطی که این صنعت به شکل قابل
توجهی گسترش خواهد یافت، با تامین نیاز صنایع تکمیلی پتانسیل دستیابی تولید پکیج
بزرگی دارد که از خام فروشی و نفت خام به تولید محصولات پتروشیمی با ارزش افزوده بالا
رسیده است. آن هم در حالی که وابستگی ارزی کشور را کم کرده و به خلق ثروت پرداخته
است. از آنجایی که بازار مصرف محصولات پتروشیمی بسیار جذاب است لازم است که تلاش
کنیم با توجه به مزیت‌هایی که در کشور در اختیار داریم، ظرفیت تولیدات هوشمند این
صنعت را افزایش دهیم.