هم‌اکنون روزانه حدود یک میلیارد مترمکعب گاز ترش در کشور برداشت و از این رقم حدود ۸۵۰ روزانه میلیون مترمکعب گاز شیرین برای مصارف مختلف در فصل سرد سال به شبکه سراسری گاز تزریق می‌شود. اگر گازهایی در مشعل سوزانده می‌شود براساس داده‌ها ۴۰ میلیون مترمکعب بدانیم، مقایسه آن با گاز ترش برداشتی و گاز شیرین تزریقی به شبکه، نشان می‌دهد درصدهای اعلامی درباره گازسوزی در مشعل‌ صحیح نیست و با این حال همین مقدار نیز بسیار زیاد است و می‌تواند کاهش یابد.

به صفر رساندن گازسوزی در مشعل معنا ندارد

در همین حال، درباره امکان کاهش سوزاندن گازهای ارسالی به مشعل بایستی تصریح کرد: الزاماً نمی‌توان سوزاندن گازهای مشعل را به صفر رساند زیرا فرآیندهای پالایشگاهی و پتروشیمی بر اساس استانداردهای موجود به‌گونه‌ای است که مشعل همچون سوپاپ اطمینان عمل می‌کند و اگر گاز مشعل خارج نشود، انفجار رخ می‌دهد، بنابراین بعضی از فرآیندها به‌طور طبیعی گاز مشعل دارند. البته برخی فرآیندها که به‌طور مداوم گاز مشعل دارند، باید مدیریت شوند که این گازها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند، گازهای همراه نفت و گازهای پالایشگاه‌های گازی، در دسته اول ما از گازهای همراه نفت صحبت می‌کنیم که برای آنها در یک سال و نیم گذشته اقدام‌های خوبی انجام شده است و پروژه‌های گذشته نیز شتاب گرفته‌اند. درباره مقدار گازهای همراه نفت حذف شده با اقدام‌های دولت سیزدهم بایستی اظهار کرد: با مجموع اقدام‌های انجام‌شده، تا پایان سال ۱۴۰۰، حدود ۱.۵ میلیون مترمکعب در روز از میزان گازهای مشعل کاسته‌ایم.

جمع‌آوری ۵۰ درصد گازهای مشعل همراه نفت تا پایان سال آینده

بر این اساس، درباره پروژه‌های در حال اجرا در زمینه جمع‌آوری گازهای مشعل همراه نفت و وضع آنها نیز بایستی گفت: بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، تا پایان امسال یا اوایل سال آینده معادل ۸.۲ میلیون مترمکعب گاز به‌صورت روزانه از مشعل‌ها جمع‌آوری می‌شود و در سال ۱۴۰۲، روزانه ۱۸.۲ میلیون مترمکعب دیگر به این مقدار افزوده می‌شود و برای سال ۱۴۰۳، روزانه ۱۷ میلیون مترمکعب دیگر و در سال ۱۴۰۴ نیز برابر ۷ میلیون مترمکعب در روز از سوختن گازهای مشعل کاسته می‌شود. درباره این مقدار گاز که قرار است تا سال ۱۴۰۴ جمع‌آوری شوند، بایستی تصریح کرد: درواقع تا پایان سال آینده انتظار جمع‌آوری ۵۰ درصد گازهای مشعل را داریم و در پایان افق ۱۴۰۴، باقی‌مانده این گازها جمع‌آوری می‌شوند. در تشریح پروژه‌های در دست اقدام در این رابطه بایستی گفت: اکنون پروژه ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ یکی از طرح‌های جمع‌آوری گازهای مشعل است که ۷۸ درصد پیشرفت دارد و با تکمیل آن ۵.۵ میلیون مترمکعب گاز مشعل حذف می‌شود و ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ حدود ۶.۳ میلیون مترمکعب گاز مشعل جمع می‌کند و این طرح ۹۴.۵ درصد پیشرفت دارد، طرح ارسال گازهای مشعل به ان‌جی‌ال خارک را داریم که آن هم ۷.۵ میلیون مترمکعب جمع‌آوری می‌کند و در حال حاضر ۶۵ درصد پیشرفت دارد. طرح بهینه‌سازی تأسیسات گاز مشعل بیدبلند خلیج فارس با ۱.۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در حال اجراست و ۳۶ درصد پیشرفت دارد، همچنین طرح جمع‌آوری گازهای شرق کارون نیز در حال اجراست که پیشرفت ۳۶ درصد پیشرفت دارد.

ورود سرمایه‌گذار به طرح‌های جمع‌آوری گازهای مشعل میدان‌های نفتی

در همین حال، باید به میدان‌هایی نفتی اشاره کنم که مزایده فروش گازهای مشعل آنها پایان یافته و اکنون سرمایه‌گذار پای کار است. این میدان‌ها شامل میدان پارسی کلاستر، مارون ۳، منصوری، مارون ۶، نفت شهر و سومار، سروستان و سعادت‌آباد، چشمه خوش و غرب کارون می‌شود که قراردادهای آن امضا شده است و در مجموع روزانه ۵.۱۸ میلیون مترمکعب گاز جمع‌آوری می‌شود. برای میدان‌های خشت، مسجدسلیمان و سکوی سلمان مزایده‌هایی از سوی شرکت ملی نفت ایران در حال انجام است که معادل ۵.۶ میلیون مترمکعب جمع‌آوری گازهای مشعل را برای آنها متصور هستیم و با اجرای همه این طرح‌ها امیدواریم بتوانیم ۵۰ درصد گازهای مشعل مربوط به بخش تولید نفت را در دو سال آینده جمع‌آوری کنیم و ۵۰ درصد دیگر نیز تا افق ۱۴۰۱ حذف می‌شود.