گاز سال‌هاست که در مسلخ تصمیمات سیاسی و شتاب‌زده گرفتار شده است. ضریب نفوذ شبکه گازرسانی به روستاها بیش از 84 درصد و این ضریب در شهرها بالای 98 درصد است و در مجموع بیش از ۹۵ درصد کل جمعیت کل کشور از نعمت گاز طبیعی بهره‌مند هستند.

گازهای همراه نفت در افق ۱۴۰۴ به طور کامل جمع آوری خواهد شد و تا پایان سال آینده ۵۰ درصد از سوزاندن گازها کم می‌شود.

تولید یک میلیارد و ٣٠٠ میلیون مترمکعب گاز در برنامه پنج ساله ششم توسعه تبیین و برنامه‌ریزی شده بود که در سال جاری و با توجه به پایان این برنامه در پایان 1400، نه تنها این عدد محقق نشده است که عقب‌افتادگی بیش از 300 میلیون مترمکعبی در روز، شرایط سختی را در زمستان 1401 برای کشور ایجاد کرده است.

زمستان در ایران سخت شد. در هفته‌ای که گذشت، مصرف گاز خانگی رکورد‌شکنی کرد و به عدد 700 میلیون متر مکعب در روز نزدیک شد.

مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت در گزارشی با اشاره به وجود اجماع جهانی قوی درباره پدیده «گذار انرژی»، چالش‌های اجرایی این مهم همچون بازگشت امنیت انرژی به‌عنوان نیاز اصلی کشورها را تشریح کرد.

بازی دو سرباخت ناترازی‌های بنزین و گاز، کشور را دچار مخاطره جدی کرده است. سخت است بپذیریم که شدت مصرف انرژی در ایران نسبت به میانگین جهانی حداقل 2 برابر است که البته بایستی این حقیقت تلخ را باور کنیم.

مصرف بنزین کشور لجام گسیخته و افساربریده شده است. ناترازی گاز به ویژه در فصوص سرد سال در کنار کیفیت و مصرف ناقص سوخت در خودروها وضعیت بغرنج و اسفناکی را برای اتمسفر کشورمان به ویژه در کلانشهرها ایجاد نموده است.

تراز منفی 250 میلیون متر‌مکعبی گاز در فصول سرد سال، ضرر و زیان‌های جبران‌ناپذیری را به اقتصاد و محیط زیست کشور از حیث آلودگی هوا وارد کرده است.

متاسفانه خوراک و سوخت ارزان‌قیمت موجب شده است پتروشیمی‌های متانولی به سمت توسعه زنجیره ارزش این صنعت نروند و به خام‌فروشی بپردازند.

نزدیک به ۲۴۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است تا ایران در هشت سال آینده تبدیل به واردکننده فرآورده های نفتی و گاز نشود.

طبق آمار اوپک، بعد از امضای برجام صادرات نفت ایران از یک به دو میلیون بشکه در روز افزایش یافت و بعد از خروج آمریکا از برجام، رقم صادرات نفت ایران از 2 میلیون بشکه در روز به کمتر از 100 هزار بشکه رسید و به یک میلیون بشکه سابق برنگشت.

بیش از ۲۰ سال است که لزوم سرمایه‌گذاری در صنعت نفت برای توسعه وجود دارد، طی این سال‌ها از تکنولوژی‌های جدید عقب افتادیم، برخی کشورهای منطقه پیشرفت‌هایی داشتند که ما نتوانستیم به آن دست یابیم.

1- با آن که ویلیام ناکس دارسی، سرمایه‌دار خوش‌شانس انگلیسی در تمام عمر خویش هرگز بر خاک زرخیز ایران پای ننهاد، اما امتیازی که او برای کشف و بهره‌برداری از نفت در سرتاسر خاک ایران به استثنای پنج استان شمالی هم‌مرز با روسیه از مظفرالدین شاه گرفت، به امتیاز دارسی معروف گشت و هم‌اکنون که قریب 104 سال از آن روز (سحرگاه 5 خرداد 1287-26 می 1908) می‌گذرد، این کشف تاریخی به نام آنها ثبت و ضبط گردیده است.

مناقشات اقلیمی در سال ۲۰۱۵ معنای دیگری نزد کارشناسان داشت. در آن زمان، اگر کسی می‌گفت که تغییرات اقلیمی تهدیدی برای نظم جهانی است، تصور می‌شد در مورد تأثیرات مستقیم گرمایش یا پیامدهای درجه دوم آن صحبت می‌کند.

با اعلام پاکستانی‌ها برای کنار گذاشتن قرارداد صادرات گاز ایران به این کشور، مجموع تلاش های 36 ساله برای حضور گاز ایران در این کشور رسماً به بن‌بست رسید؛ موضوعی که پیش‌بینی آن در سال‌های گذشته دور از ذهن نبود و امروز دیگر، رنگ واقعیت به خود گرفت.

قطر اکنون بزرگ‌ترین صادرکننده ال‌ان‌جی جهان به‌شمار می‌رود و از آنجا که قاره سبز به‌دنبال جایگزین‌هایی برای عرضه گاز روسیه است، پروژه توسعه میدان شمالی این موقعیت را تحکیم و تثبیت می‌کند و به تضمین عرضه بلندمدت گاز به اروپا یاری می‌رساند.

چندی‌ پیش هیات دولت آیین‌نامه جزء (۱) بند (ز) تبصره ۱۹ قانون بودجه ۱۴۰۱ را تصویب کرد که طبق آن به دولت اجازه داده می‌شود، از طریق شرکت ملی نفت ایران نسبت به فروش نفت خام و میعانات گازی صادراتی به اشخاص معرفی‌شده توسط دستگاه‌های اجرایی پس از تأیید آنها توسط وزارت نفت و بر اساس قیمت روز صادراتی اقدام کند.

طبق اعلام سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، ایران به دلیل اعمال تحریم‌ها و کندی در فروش نفت، طی ۱۰ سال گذشته بیش از ۴۵۰ میلیارد دلار درآمد از این محل از دست داده است.

روابط ایران و روسیه به‌ویژه در صنایع نفت و گاز بعد از دهه‌های متمادی از رکود خود خارج شده و می‌تواند یک نوع همکاری جدید را ایجاد کند و در صورت گسترش این روابط دو کشور با همکاری‌های راهبردی به بازیگرانی مؤثر و تعیین‌کننده در بازار جهانی نفت و گاز تبدیل خواهند شد.

بیش از یک ماه از زمان برگزاری این نشست در وین می‌گذرد، اما بحث و گفت‌وگو درباره آن هنوز در محافل مختلف نفتی و بین‌المللی ادامه دارد.