بدین
سان برنامه دولت سیزدهم برای اصلاح روند خامفروشی و خنثیسازی تحریمهای نفتی از
مسیر تبدیل نفت به فرآورده در قالب پالایشگاههای برونمرزی نتیجه داد و نخستین
پالایشگاه فراسرزمینی پس از انقلاب به نام «الپالیتو» با پالایش روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفتخام میدانهای کشور در
ونزوئلا راهاندازی شده است. بر این اساس، منابع نفتی کشور میتواند در
پالایشگاههای فراسرزمینی بدون مشکلات تحریم در بازار جهانی به فروش برسد. حداقل
تأثیر این اقدام این بوده که نفت کشور در این پالایشگاهها پالایش میشود و سپس
فرآورده حاصله به فروش میرسد، چراکه فرآورده تحریمناپذیر است. ادامه این روند و راهاندازی پالایشگاههای دیگر
فراسرزمینی در کشورهای دوست از جمله سوریه، ونزوئلا، برزیل، بولیوی مالزی، اندونزی
و حتی روسیه و پالایش مقادیر بیشتری نفت خام تحریم را کاملا بی مفهوم و معنا خواهد
کرد و آن وقت می توانیم با صدای بلند بگوییم؛ «تحریم کیلویی چند؟!». البته در ساخت
و راهاندازی پالایشگاههای فراسرزمینی
توجه به «هزینه-فایده» بسیار مهم است و بایستی بهگونهای اقدام شود که سودآوری و
ارزش بالایی برای اقتصاد کشورمان ایجاد نماید.
بیتردید
با لحاظ همه مواردی که ذکر شد، هیچ نقدی بر ایجاد پالایشگاه در فراسرزمین کشورمان
وارد نیست و باید از ایجاد و بازسازی پالایشگاههای فراسرزمینی بهعنوان یک سیاست اصولی
در خنثیسازی تحریمها استقبال کرد تا بر اساس ثروت و ارزشافزودهای که ایجاد میکند،
بخشی از مشکلات داخل کشور ناشی از تحریمهای ظالمانه حل شود. در واقع با سرمایهگذاری
در این پالایشگاهها از طریق صادرات خدمات فنی و مهندسی، میتوان افزون بر صادرات
تضمینی نفتخام، در خروجی پالایشگاه نیز شریک شد و نفت خام را به بنزین و دیگر
فرآوردهها تبدیل کرد. رمز و راز تعامل با کشورهای دوست برای ایجاد
پالایشگاههای فراسرزمینی هم در یک واژه مغفول مانده مستتر است؛ «دیپلماسی انرژی».
نتیجه نگاه ویژه و عملی به دیپلماسی انرژی این شد که در آمریکای لاتین به عنوان حیاط
خلوت آمریکا، قراردادهای مطلوبی با کشورهای ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوا منعقد گردیده
و اکنون آرزوی دیرینه پالایشگاه فراسرزمینی در حال تحقق است. بر این مبنا، نخستین
پالایشگاه فراسرزمینی به نام الپالیتو در ونزوئلا راهاندازی شده و واژه تحریم رو
به فنا و زوال رفته است. الپالیتو اسم رمز آغاز «پایان تحریم» است. در
خصوص مزایای پالایشگاه فراسرزمینی بایستی گفت: بی تردید هرگونه سرمایهگذاری در
کشور مطلوب بوده و اصولا کشوری توسعه یافته است که بتواند در داخل سرمایهگذاری
کند و یا اینکه سازوکاری را برای جذب سرمایه خارجی به کار بگیرد و یا حتی در خارج
سرمایهگذاری کند. البته در پالایشگاههای فراسرزمینی پیشتر
تجربه داشتهایم، بهطوری که در دهه ۴۰ و ۵۰ سه پالایشگاه در خارج از کشور ساختیم و
در آنها سرمایهگذاری کردیم که امری مطلوب بود و اگر ایران بتواند پس از انقلاب
هم در خارج از کشور سرمایهگذاری و یا سرمایه جذب کند هر دو مناسب بوده و به طور
کلی باید گفت که سرمایهگذاری به هر شکلی مقبول است.
علاوه بر آن، ایجاد پلایشگاههای فراسرزمینی در قارههای مختلف دنیا علاوه بر آنکه
بازاری برای نفتخام ایران هم خواهد بود و به بازارسازی نفت خام ایران کمک شایان
توجهی خواهد کرد، از نظر صادرات خدمات مهندسی، دانش فنی و تجهیزاتی یک اقدام مثبت ارزیابی
میگردد.