1404/07/17
جمع‌آوری گازهای مشعل در مسیر اجرا و تکمیل
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در آخرین اظهارات خویش نیز دو ماموریت اصلی این شرکت را جمع‌آوری گازهای همراه و افزایش تولید نفت عنوان کرده است. بی‌تردید، این اقدام فرصتی برای حفظ سرمایه ملی است و طرح جمع‌آوری گازهای مشعل، ارزآوری بزرگی برای کشور به‌همراه خواهد داشت و جمع‌آوری گازهای مشعل نمادی از خودباوری ملی و گامی بزرگ در حفظ و صیانت از سرمایه‌های ملی است.
وزارت نفت در دولت چهاردهم در زمینه جمع‌آوری گازهای مشعل و خاموش کردن مشعل‌ها تاکنون موفقیت‌های قابل توجهی داشته است و نگارنده معتقد است طرح ملی جمع‌آوری گازهای مشعل میدان‌های نفتی جنوب از مهم‌ترین دستاوردهای وزارت نفت به شمار می‌آید و این طرح از هدررفت سرمایه‌های ملی جلوگیری کرده و اقدامی ماندگار و ارزشمند محسوب می‌شود. طرح جمع‌آوری گازهای مشعل میدان‌های جنوب استان ایلام (ان‌جی‌ال ۳۱۰۰) تأثیرات مثبتی برای کشور و منطقه محروم دهلران خواهد داشت و امیدواریم مردم این منطقه نیز از نتایج آن بهره‌مند شوند. جلوگیری از سوزاندن گازهای مشعل در منطقه دهلران مانع هدررفت سرمایه‌ای ۷۰۰ میلیون دلاری می‌شود. جمع‌آوری گازهای مشعل عاملی مؤثر در محرومیت‌زدایی و اشتغال‌زایی پایدار است که با ایجاد فرصت‌های شغلی، کاهش چشمگیر آلاینده‌های زیست‌محیطی، بهبود کیفیت هوا، حفظ محیط زیست ارزشمند منطقه و افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش محصولات هیدروکربنی همراه است. در همین حال، افزایش درآمد کشور مهم‌ترین عامل اقتصادی طرح جمع‌آوری گازهای همراه نفت است.
طی ۲۵ سال اخیر به طور متوسط ۴۰ درصد از گازهای همراه نفت در کشور سوزانده می‌شود. این حجم گاز، حدودا ۴۲ میلیون مترمکعب در روز معادل ۶۵ درصد گاز مصرفی واحد‌های پتروشیمی است. ناگفته پیداست که اگر جلوی مشعل سوزی گرفته شود، کمبودهای خوراک گازی مجتمع های پتروشیمی هم مرتفع خواهد شد. در همین راستا وزارت نفت اعلام کرده که جمع‌آوری گازهای ۵۲ مشعل میادین شرق کارون معادل تولیدات یک فاز پارس‌جنوبی است و جمع‌آوری آن باعث اضافه‌شدن ۲۰ میلیون مترمکعب به حجم گاز کشور می‌شود.
در این راستا، وزیر نفت گفته است که جمع‌آوری گازهای مشعل، کمک‌کننده به حجم گازی کشور و تامین‌کننده خوراک پتروشیمی‌ها است و باعث جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست می‌شود. در برهه حاضر، پروژه‌های جمع‌آوری گازهای مشعل در مسیر تکمیل قرار دارند و پیشرفت چشمگیری در پروژه‌های جمع‌آوری گازهای همراه مشعل صورت گرفته است. شرکت ملی نفت ایران موظف است بر اساس الزامات قانونی تا پایان برنامه هفتم توسعه بخش عمده‌ای از گازهای همراه را جمع‌آوری و به شبکه سراسری یا صنایع پایین‌دستی تزریق کند. اجرای این برنامه از دوره ششم توسعه آغاز شده است و اکنون در قالب سه طرح کلان کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت دنبال می‌شود. طرح‌های کوتاه‌مدت به‌طور عمده از طریق مزایده و واگذاری فروش گاز به بخش خصوصی اجرا می‌شوند و در سال‌های اخیر از همین طریق بخشی از گازهای مشعل جمع‌آوری شده است. طرح‌های میان‌مدت شامل دو پروژه بزرگ جمع‌آوری گازهای مشعل «بیدبلند» و «مارون» است و این دو پروژه که در گستره عملیاتی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در حال اجرا هستند، تاکنون چند میلیون مترمکعب گاز مشعل را جمع‌آوری کرده‌اند و بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، جمع‌آوری باقی‌مانده گازها نیز به‌صورت تدریجی تا سال ۱۴۰۶ ادامه خواهد داشت.
طرح‌های بلندمدت شامل فروش خوراک به مجتمع‌های ان‌جی‌ال است که سه طرح NGL 3100 ،NGL 3200 و ان‌جی‌ال خارک را در بر می‌گیرد. از مرحله مهندسی تا نصب و راه‌اندازی، همه فعالیت‌ها با اتکا به توان متخصصان داخلی انجام شده است، همچنین ۶۵ درصد تجهیزات مورد نیاز پروژه‌ها از داخل کشور تأمین و تنها ۳۵ درصد، شامل اقلام با فناوری بالا، به‌ویژه در حوزه گاز ترش، از خارج وارد شده است. منابع مالی این طرح‌ها از محل بودجه شرکت ملی نفت ایران تأمین نشده است و مطابق ماده ۴۸ قانون برنامه ششم توسعه، سرمایه مورد نیاز این پروژه‌ها به‌طور کامل از سوی سرمایه‌گذاران داخلی تأمین شده و به‌طور عمده شامل بخش خصوصی، اشخاص حقیقی، صندوق توسعه ملی و هلدینگ‌هایی مانند هلدینگ خلیج فارس بوده است.