1403/09/01
مقایسه مصرف سوخت و سایر مزیت‌های هواپیما نسبت به خودروی شخصی/ ضرورت توسعه ناوگان هواپیمایی ایران
یک هواپیمای ایرباس 380 در هر بار پرواز 525 مسافر را در مسافت 900 کیلومتر به مدت یک ساعت جابجا می‌کند میزان مصرف سوخت در هر ساعت پرواز حدود 15 هزار لیتر است. به این ترتیب این هواپیما برای جابجایی یک مسافر در مسافت 900 کیلومتری 28 لیتر سوخت مصرف می‌کند. برخی هواپیماها به طور متوسط برای جابجایی هر مسافر در مسافت 1000 کیلومتر 23 لیتر سوخت مصرف می‌نمایند. یعنی برای جابجایی هر مسافر در مسافت 100 کیلومتر حدود 2.5 لیتر بنزین مصرف می‌شود.
چنانچه همین مسافت را با خودروی شخصی دو نفر طی نماییم حدود 10 ساعت زمان تلف می‌شود و به ازای هر نفر حدود 40 لیتر بنزین مصرف می‌شود. بنابراین مصرف بنزین هواپیما به ازای جابجایی هر مسافر حدودا نصف خودرو شخصی دو نفره و یک چهارم خودرو خودرو تک سرنشین است. البته این نکته مهم را می‌بایست لحاظ کنیم که هواپیما مسافر مبدا تا مقصد را حدودا به صورت مستقیم طی می‌کند در حالی که در مسیرهای جاده‌ای ممکن است فاصله مبدا تا مقصد حدود 1.5 برابر مسیر مستقیم به همراه فراز و فرودهای متعدد در جاده باشد.
در روزهای پر تردد مثلا تعطیلات آخر هفته یا تعطیلات تابستانه و آخر سال بیشترین تردد در جاده‌ها به‌ویژه در مسیر شمال و مشهد و اصفهان و شیراز انجام و در این ایام به دلیل ازدحام خودروها ترافیک‌های سنگین در اتوبان‌ها و جاده‌ها ایجاد می‌شود و مسافران مسیری که در روزهای معمول سه ساعت طی می‌کردند را 7 تا 8 ساعته طی می‌کنند و مصرف بنزین حدود دو برابر می‌شود. این جدای از آسیب‌های جسمی و روحی به مسافران و اتلاف عمر آنها است.
تعداد کشته‌های سالانه به ازای جابجایی 10 میلیون مسافر هوایی به اندازه انگشتان دست است در حالی که به ازای جابجایی 10 میلیون مسافر در مسیرهای طولانی سالانه هزاران نفر کشته و یا به انواع مصدومیت‌های دائمی و قطع عضو و قطع نخاع و ... مبتلا می‌شوند.
سالانه حدود 600 میلیون سفر بین استانی با خودروهای شخصی انجام می‌شود که اگر عمده سفرهای مسافت های 600 کیلومتر به بالا با هواپیما انجام شود مصرف سوخت کاهش قابل توجهی خواهد یافت و از ترافیک و ازدحام خودرو در جاده ها و از کشته و مصدوم شدن هزاران نفر در سوانح جاده‌ای پیشگیری خواهد گردید. چنانچه سالانه 100میلیون مسافر در مسافت‌های طولانی از طریق هواپیما جابجا شوند منجر به کاهش مصرف بنزین به میزان حدود دو میلیارد لیتر در سال و از ترافیک جاده‌ها کاسته خواهد شد. مسافران در مقاصد با حمل‌و‌نقل عمومی تردد خواهند کرد نه خودروی شخصی و از هزاران سانحه منجر به مرگ، قطع نخاع، قطع عضو و انواع مصدومیت‌های موقت یا دائمی پیشگیری می‌شود. صنعت حمل‌و‌نقل هوایی رونق بیشتری می‌گیرد. هزینه سوانح جاده‌ای چند میلیارد دلار در سال است. هر تصادف جدای از هزینه‌های درمان منجر به چند میلیون تومان هزینه بابت تعمیر و نوسازی خودروها می‌شود.
سرهنگ احمد شیرانی، رئیس مرکز کنترل ترافیک فراجا، اعلام کرد که هر حادثه رانندگی و تصادف فوتی، ۵.۵ میلیارد تومان خسارت مستقیم و غیرمستقیم به کشور وارد می‌کند. هزینه مستقیم و غیرمستقیم حوادث منجر به فوتی حدود دو میلیارد دلار در سال است. حدود 73 درصد جان‌باختگان تصادفات در جاده های کشور است. در حالی که تنها 25 درصد تصادفات در جاده‌ها رخ می‌دهد. این بدان معناست که نسبت تصادف به تعداد جان باختگان 3.5 برابر است. حدود 17 تا 20 هزار کشته و بیش از 360 هزار مصدوم سالانه در سوانح جاده ای آمار تکان دهنده ای است سالانه حدود 800 هزار تصادف رانندگی در ایران رخ می‌دهد هزینه تصادفات جاده سالانه حدود 200 هزار میلیارد تومان است. چنانچه سالانه 100 میلیون مسافر مسافت‌های طولانی، از طریق هواپیما جابجا شوند حدود 50 هزار میلیارد تومان از این هزینه‌ها کاسته می‌شود ضمن اینکه یک میلیارد دلار در مصرف بنزین صرفه‌جویی خواهد شد. جابجایی 100 میلیون مسافر توسط هواپیما منجر به کاهش 1500 تا 2000 نفر در تعداد کشته‌های جاده‌ای و حدود 30 هزار نفر از مصدومان سوانح جاده در طول سال خواهد شد. تعداد کل مسافران هوایی ایران حدود 30 میلیون نفر است در حالی که در کشور ترکیه سالانه 200 میلیون نفر توسط هواپیما مسافرت می‌کنند. ضرورت دارد به هر طریق ممکن ناوگان هواپیمایی ایران توسعه یابد و جذابیت‌هایی ایجاد شود تا مردم مسافرت‌های طولانی بیش از 500 کیلومتر را با هواپیما یا قطار انجام دهند. قطار و هواپیما امن‌ترین وسایل حمل‌و‌نقل هستند و مسافران را با آسایش و امنیت به مقصد می‌رسانند.
سیدحسین میرافضلی، کارشناس انرژی