1404/08/17
واکاوی پتانسیل‌های صنعتی استان هرمزگان در اشتغالزایی پایدار در گفت‌وگو با سرکارخانم جراره، نماینده مردم شریف بندرعباس، قشم، حاجی آباد، بندر خمیر و بوموسی در مجلس شورای اسلامی:
هرمزگان؛ از کرانه‌های استراتژیک تا کانون شکوفایی صنعتی
سرکارخانم جراره، به عنوان نخستین پرسش، بفرمایید استان هرمزگان با دارا بودن چه پتانسیل‌های منحصربه‌فردی است که می‌تواند به کانونی برای توسعه صنایع تبدیلی و پتروشیمی تبدیل شود؟
با درود به شما و همشهریان عزیز. استان هرمزگان با برخورداری از کرانه‌های گسترده در دریای استراتژیک عمان و خلیج‌فارس، از موقعیتی بی‌نظیر برخوردار است. وجود بزرگترین بندر کشور، بندر شهید رجایی، که دروازه اصلی تجارت ایران با جهان است، یک مزیت رقابتی استثنایی برای هرگونه سرمایه‌گذاری صنعتی به شمار می‌آید. این بندر می‌تواند به کاتالیزوری برای توسعه صنایع پتروشیمی تبدیل شود و نقش یک هاب لجستیک برای صادرات محصولات را ایفا کند. علاوه بر این، موقعیت ترانزیتی و دسترسی آسان به بازارهای بین‌المللی، همراه با ظرفیت‌های گسترده در حوزه انرژی، بستری ایده‌آل برای توسعه صنایع بزرگ و کوچک فراهم کرده است.
نقش میادین و جزایر مهم نفتی و گازی استان مانند لاوان، سیری و قشم در این چشم‌انداز توسعه چیست؟ این سرمایه‌های خدادادی چگونه می‌توانند محرک واقعی توسعه همه‌جانبه در هرمزگان باشند؟
این پرسش بسیار کلیدی است. این جزایر و میادین، همانند گنجینه‌هایی هستند که ثروت عظیم ملی کشور در آنجا نهفته است. جزیره لاوان با سابقه طولانی در پالایش و صدور نفت، سیری با تاسیسات پیچیده فرآوری نفت و گاز و قشم با موقعیت استراتژیک و پهناوری بی‌نظیرش، هر کدام ستون‌های توسعه انرژی استان هستند. اما نکته اساسی اینجاست که حضور این ظرفیت‌ها نباید صرفاً به معنای خام‌فروشی و خروج منابع از استان باشد. ما قاطعانه معتقدیم که حلقه مفقوده، توسعه صنایع پایین‌دستی و تبدیلی در خود استان است. گاز و میعانات گازی استخراج شده از این میادین باید در مجتمع‌های پتروشیمی مستقر در خاک اصلی استان به محصولات با ارزش افزوده بالا تبدیل شوند. این امر هم ارزش اقتصادی این منابع را برای کشور چندین برابر می‌کند و هم هزاران فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم برای مردم منطقه ایجاد خواهد کرد. توسعه این صنایع، موتور محرک اقتصاد هرمزگان خواهد بود.
در شرایط کنونی، یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مردم و به‌ویژه جوانان استان، موضوع اشتغال است. توسعه صنایع پتروشیمی تا چه اندازه می‌تواند به وعده ایجاد اشتغال پایدار عمل کند و چه اقداماتی برای بهبود این روند ضروری است؟
این پرسش، دقیقاً قلب مسئله را هدف گرفته است. بدون شک، توسعه صنعت پتروشیمی به عنوان یک صنعت مادر، پتانسیل ایجاد هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم را دارد. اما باید صادقانه بپذیریم که بین پتانسیل موجود و عملکرد فعلی فاصله وجود دارد.
آنچه ما امروز به دنبال آن هستیم، عبور از «اشتغال مستقیم مقطعی» به سمت «اشتغال پایدار و زنجیره‌ای» است. برای تحقق این امر، چند اقدام کلیدی لازم است. باید سازوکارهای نظارتی قوی‌تری ایجاد کنیم تا شرکت‌های فعال در این حوزه ملزم به استخدام و آموزش نیروهای متخصص و نیمه‌متخصص بومی باشند. همچنین بزرگترین فرصت اشتغالزایی، در توسعه واحدهای کوچک و متوسطی نهفته است که از خوراک و محصولات مجتمع‌های بزرگ پتروشیمی استفاده می‌کنند. دولت و مجلس باید با ایجاد بسترهای حمایتی و تسهیلگری، راه را برای راه‌اندازی این واحدها در استان هموار کنند.
از سوی دیگر متاسفانه سهم استان هرمزگان از این ثروت عظیم در کرانه‌های خود، با توجه به نیازهای زیرساختی، رفاهی و آموزشی، عادلانه نیست. ما در مجلس پیگیر افزایش سهم استان از درآمدهای حاصل از این صنعت برای بازگشت سرمایه به زیرساخت‌های محلی و توسعه نیروی انسانی هستیم.
با توجه به موقعیت استراتژیک هرمزگان، چشم‌انداز شما برای توسعه این صنعت در ترسیم آینده اقتصادی استان چیست؟
چشم‌انداز ما برای هرمزگان، تبدیل این استان به «کانون انرژی و فناوری‌های پیشرفته پتروشیمی» در منطقه و جهان است. این تنها یک شعار نیست، بلکه یک ضرورت راهبردی برای کل کشور است. برای دستیابی به این چشم‌انداز، راهبردهای مشخصی داریم که از آن جمله تکمیل زنجیره ارزش است. باید با جذب سرمایه‌گذاری در واحدهای میانی و پایین‌دست، به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده فوق‌العاده بالا (مانند پلیمرهای مهندسی، کامپوزیت‌ها و محصولات نهایی) حرکت کنیم. همچنین موقعیت بی‌نظیر بندر شهید رجایی، این فرصت را به ما می‌دهد که علاوه بر تولید، به یک «هاب تخصصی صادرات و ترانزیت» محصولات پتروشیمی در منطقه تبدیل شویم. توسعه هرچه بیشتر زیرساخت‌های بندری و لجستیکی برای این امر حیاتی است.
بدون تردید توسعه مبتنی بر فناوری و پایداری محیط‌زیست از الزامات است. توسعه آینده باید هوشمند و سبز باشد. استفاده از فناوری‌های دیجیتال، بهینه‌سازی مصرف انرژی و رعایت استانداردهای محیط‌زیستی نه یک انتخاب، که یک اصل غیرقابل انکار است. ما نمی‌توانیم توسعه صنعتی را به بهای نابودی زیست‌بوم حساس و ارزشمند خلیج‌فارس و معیشت جوامع محلی انجام دهیم.
در پایان اگر نکته‌ای باقی مانده بفرمایید.
صنعت پتروشیمی برای هرمزگان یک فرصت تاریخی است، اما این فرصت زمانی به شکوفایی کامل می‌رسد که منافع آن به صورت عادلانه و ملموس به زندگی همه مردم استان، از طریق اشتغال پایدار، توسعه زیرساخت‌ها و حفظ محیط زیست، گره بخورد. ما در مجلس، نظارت و پیگیری خود برای محقق شدن این آرمان را ادامه خواهیم داد تا هرمزگان سهم واقعی خود از توسعه صنعتی را به دست آورد.