1403/05/06
افزایش صادرات نفت ایران با بازارسازی جدید؛
پرواز نفتی ایران
هرچند با تحریم‌های آمریکا، فروش و عرضه نفت ایران در بازارهای جهانی با مشکل و محدودیت‌هایی مواجه شده اما همانطور که دولت در ماه‌های گذشته بارها تاکید کرده، صادرات نفت ایران افزایشی قابل توجه را تجربه کرده است.صادرات نفت ایران از زمان خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا از توافق هسته ای در سال ۲۰۱۸، هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفت. با این حال، صادرات نفت ایران همچنان ادامه پیدا کرده است.
طبق آمار شرکت کپلر، صادرات نفت ایران در ماه مه، از ۱.۵ میلیون بشکه در روز فراتر رفت که بالاترین نرخ ماهانه از سال ۲۰۱۸ به این طرف است. خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی با عنوان «ورود بی‌سر و صدای نفت ایران به بازارهای جهانی» اعلام کرد که این رقم در ماه مه امسال به روزانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه و بالاترین مقدار در پنج سال اخیر رسید.به گزارش خبرگزاری بلومبرگ، ایران نسبت به پنج سال گذشته در حال حمل بیشترین محموله‌های صادراتی نفت خام است، به‌طوری که این اتفاق ظهور دوباره تهران در صحنه ژئوپولیتیک را تقویت می‌کند.بنابر آمارهای مؤسسه کپلر، با وجود پابرجا بودن تحریم‌های آمریکا، صادرات محموله‌های نفت خام ایران از پاییز گذشته دو برابر شده و در ماه مه سال ۲۰۲۳ میلادی به یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است.در همین حال، برآوردهای آژانس بین‌المللی انرژی حکایت از آن دارد که تولید نفت خام ایران در ماه مه به ۲ میلیون و ۸۷۰ هزار بشکه و بالاترین مقدار از اواخر سال ۲۰۱۸ رسیده است.
تحلیلگران حوزه انرژی معتقدند ظرفیت تولید نفت خام ایران از این رقم بالاتر است و شاید از ۳ میلیون بشکه در روز هم فراتر رود.در این گزارش آمده است که بخش زیادی از محموله‌های صادراتی نفت خام ایران راهی چین می‌شوند و افزایش فروش نفت خام این کشور، به‌صورت ملموس نشان می‌دهد جمهوری اسلامی در حال تثبیت دوباره جایگاه خویش است.این معاملات نشان می‌دهد ایران ترمیم روابط با کشورهای منطقه، تقویت همکاری‌ها با چین به‌عنوان قدرت پیشرو آسیا و تعامل دیپلماتیک با دیگر کشورها را آغاز کرده است.خبرگزاری رویترز هم در گزارشی به نقل از مؤسسه‌های مشاوره‌ای، داده‌های حمل‌ونقل و منابع مطلع از این موضوع آورده است که صادرات و تولید نفت خام ایران با وجود تحریم‌های آمریکا به بالاترین سطح در سال ۲۰۲۳ میلادی رسیده است.تحلیلگران دیگر نیز معتقدند تولید و صادرات نفت ایران افزایش یافته است. برآوردهای مؤسسه اس‌وی‌بی اینترنشنال نشان می‌دهد تولید روزانه نفت خام ایران در ماه مه به ۳ میلیون و ۴۰ هزار بشکه رسیده که نسبت به رقم روزانه ۲ میلیون و ۶۶۰ هزار بشکه‌ای در ژانویه افزایش یافته است. بر اساس این برآورد صادرات نفت خام و میعانات گازی این کشور در ماه مه امسال به یک میلیون و ۹۳۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
مؤسسه کپلر اعلام کرده است که پالایشگران چینی به‌ویژه پالایشگران کوچک‌تر و مستقل، خرید محموله‌های نفت خام از ایران را افزایش داده‌اند.گرگ برو، تحلیلگر گروه مشاوران اوراسیا می‌گوید تمایل چین به افزایش خرید محموله‌های نفت خام ایران از تقویت روابط تهران و پکن حکایت دارد.
افزایش صادرات نفت ایران با بازارسازی جدید
در همین حال، یک کارشناس حوزه انرژی گفت: افزایش صادرات نفت ایران و رکوردشکنی در این حوزه به دلیل ایجاد تغییر در سیاست بازار نفت و ایجاد یک بازارسازی جدید در دولت سیزدهم بوده است.مهدی هاشم‌زاده با بیان اینکه یکی از موضوعاتی که در طول یک سال اخیر با تغییر دولت اتفاق افتاد این بود که دولت بازطراحی را روی تجارت نفت خام خود انجام داد، گفت: تا قبل از این به یکسری پالایشگاه محدود که در کشورهای مختلف متناسب با نفت ایران بودند صادرات داشتیم و هیچ بازارسازی خاصی برای نفت خام وجود نداشت اما با رویکردهای جدید تغییرات به سمتی رفت که تجارت نفت با یک بازطراحی اساسی مواجه شد.وی افزود: ظرفیت بسیار خوبی در حوزه تجهیزات و فرایندهای گلوگاهی صنعت پالایشگاهی وجود داشت؛ به همین دلیل باتوجه به اینکه از سال ۱۳۹۰ تحریم شدیم در بحث خودکفایی تجهیزات پالایشگاهی جدی‌تر ورود کردیم و شرکت‌های دانش‌بنیان نیز در این زمینه کمک‌رسان بودند و موفق به تولید بار اول تجهیزات گلوگاهی شدیم.
این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه در کارگروه تولید بار اول معاونت علمی بخش اعظمی مربوط به حوزه انرژی می شود، گفت: این موضوع فرصتی را ایجاد کرد تا به نوعی در صادرات تجهیزات و خدمات فنی و مهندسی گام برداریم، همچنین در حوزه تجهیز پالایشگاه‌های نیمه تمام در همه جای دنیا، نه تنها اطراف خودمان نیز ورود پیدا کردیم، در همین راستا با کشورهایی مانند ونزوئلا که در زمینه پالایشگاهی مشکل داشتند وارد همکاری شدیم. هاشم‌زاده افزود: روی سرمایه‌گذاری‌های مستهلک شده این کشورها تمرکز کردیم و باتوجه به صادرات خدمات فنی و مهندسی و تجهیزات توانستیم اتفاقات خوبی را رقم بزنیم و اکنون بخش اعظمی از پالایشگاه‌های نیمه فعال آمریکای لاتین و حتی کشورهای اطراف خودمان مانند سوریه، ازبکستان و عراق از طریق همین سیاست بازسازی و به نوعی نوسازی می شود که به ظرفیت اصلی پالایشی برمی‌گردد.به گفته وی، نکته مهم این است که این تجهیزات ایرانی نیازمند نفتی مناسب با این تجهیزات هستند به همین دلیل علاوه‌بر اینکه صادرات خدمات فنی و مهندسی و سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی اتفاق افتاد یک قدم جلوتر رفتیم و بازارسازی نیز برای نفت به وجود آمد، باتوجه به اینکه تجهیزات مورد استفاده با نفت خام ایران و یا نفت خامی که شبیه به ایران باشد می‌تواند فعالیت کند، استفاده از میعانات و یا نفت خام ایران نیز افزایش پیدا کرد و یک بازارسازی خوبی را در تجارت نفت در آمریکای لاتین ایجاد کردیم.
این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه اولین پالایشگاه ال‌پالیتو بود که ۸۰ درصد ظرفیت اسمی رسیده و ۹۰ درصد بازسازی‌ها انجام شده است، گفت: ظرفیت بسیار خوبی در حوزه صادرات با کشورهایی که پالایشگاه‌های فراسرزمینی در آن‌ها وجود دارد، ایجاد کرده‌ایم.هاشم‌زاده با بیان اینکه تجارت نفت در ۲۰ ماهه اخیر با اقداماتی که انجام رشد رشد بالایی داشته است، گفت: اگر تعمیرات همه پالایشگاه‌های فراسرزمینی به اتمام برسد بازار بسیار خوبی ایجاد خواهد شد و این ظرفیت یک میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه‌ای که ایجاد شده نیز از همین محل بوده است، یک بازارسازی خوبی در پالایشگاه‌های نیمه تمام داریم البته ما می‌توانیم در بحث پتروپالایشگاه نیز وارد شویم و در داخل کشور نیز نفت را تبدیل کنیم اما به دلیل اینکه زمان‌بر است ایده ای که از پالایشگاه‌های کشورهای دیگر استفاده کنیم توانسته کمک کند تا یک تحول جدی را در بحث تجارت نفت و بازطراحی تجارت انرژی در آمریکای جنوبی داشته باشیم.