1403/10/01
مصرف گاز کل کشور از ۸۰۰ میلیون مترمکعب در روز گذشت؛
امان از بدمصرفی
گروه مطالعات و تحقیقات دانش‌نفت
روز سه‌شنبه هفته گذشته از پارس جنوبی خبری مخابره شد با این مضمون که هفتمین حلقه چاه طرح توسعه فاز 11 وارد مدار شده است. مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس از افزایش تولید روزانه گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی خبر داد و گفت: هفتمین حلقه چاه طرح توسعه این فاز وارد مدار شد. تورج دهقانی گفت: همان‌طور که پیش از این وعده داده شده بود، به‌منظور تکمیل ظرفیت تولید فاز ۱۱ پارس جنوبی، حفاری چاه هفتم (چاه شماره ۱۲) موقعیت سکوی ۱۱B این میدان مشترک، پس از انجام فعالیت‌های باقی‌مانده، شنبه، ۱۹ آبان وارد مدار بهره‌برداری شد. وی گفت: پس از تکمیل عملیات اسیدکاری در هفته‌های آینده، برداشت گاز از این چاه به ظرفیت کامل می‌رسد.
شایان ذکر است؛ طرح توسعه فاز ۱۱ آخرین طرح توسعه در میدان گازی پارس جنوبی است که در مجاورت مرز مشترک با قطر قرار دارد. شرکت ملی نفت ایران قرارداد توسعه این فاز را سال 1396 با کنسرسیوم توتال فرانسه، سی‌ان‌پی‌سی‌آی چین و پتروپارس امضا کرد. با خروج شرکای خارجی از این قرارداد بعد از تحریم ایران از سوی آمریکا، شرکت ایرانی مسئولیت توسعه فاز ۱۱ را به‌عهده گرفت و نخستین برداشت از این فاز پارسال (1402) انجام شد. نکته مهم اینجاست که با بهره‌برداری کامل از سکوی اول فاز ۱۱ پارس جنوبی، برداشت گاز از آن به ۲۸ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد. نکته دیگر آنکه با بهره‌برداری از هفتمین چاه این فاز عملا و تنها دو و نیم ملیون مترمکعب گاز به شبکه سراسری تزریق خواهد شد. معنی این موضوع آن است که این عدد در برابر ناترازی 300 میلیون متر‌مکعبی گاز به ویژه در فصول سرد سال، عدد بسیار کوچکی است. معنی دیگر این مهم آن است که یگانه راه غلبه بر ناترازی و کم کردن آثار و تبعات ناترازی گاز فقط و فقط در صرفه جویی و مدیریت مصرف گاز نهفته است وگرنه طرح های مربوط به فشارافزایی گاز در پارس جنوبی و یا توسعه ذخیره سازی گاز و توسعه میادین دیگر گازی به فصل سرد امسال نخواهد رسید. شوربختانه کمبود گازوییل در مخازن و قطع مصرف مازوت در نیروگاهها، خاموشی‌های ناگزیری را تحمیل کرده است و بیم آن می‌رود با ادامه سوء مصرف و لجام گسیختگی در مصرف گاز به ویژه در مصارف خانگی، شاهد قطعی‌های گسترده گازی در اقصی‌نقاط کشور به ویژه در نقاط انتهایی خطوط لوله باشیم.
در همین حال، نبود سرمایه و فناوری موجب شده که بنابر برخی آمارها از سال ۱۴۰۴ هر سال معادل یک فاز پارس جنوبی را از دست می‌دهیم! اکنون عمر ۸۰ درصد چاه‌ها در پارس جنوبی در نیمه دوم عمر خویش است و اگر فشارافزایی نکنیم افت فشار و تولید خواهیم داشت. در نتیجه بر خلاف بنزین و گازوئیل که امکان افزایش تولید داریم در مورد گاز با کاهش تولید هم مواجه خواهیم شد. از سوی دیگر، در مورد برق سالانه ۳۵۰ میلیارد کیلووات ساعت مصرف برق داریم و ۹۳ هزار مگاوات ظرفیت منصوبه داریم و در تابستان سال جاری بیشترین میزانی که توانستیم به شبکه تحویل دهیم ۶۳ هزار مگاوات بوده است، شبکه در تولید، انتقال و توزیع فرسوده است و نوسازی نشده و در تابستان راندمان کاهش یافته و تلفات بالا می‌رود، به طوری که حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد کل برق تولیدی کشور تلف می‌شود زیرا سرمایه‌گذاری، به‌سازی و نوسازی نکردیم و این یعنی ناترازی 19 هزار مگاوالت برق در کشور.
مصرف گاز کل کشور از ۸۰۰ میلیون مترمکعب در روز گذشت
در همین حال، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران از گذشتن مقدار مصرف گاز کل کشور از ۸۰۰ میلیون مترمکعب در روز خبر داد. سعید توکلی گفت: مصرف گاز کل کشور به ۸۱۸ میلیون مترمکعب رسیده که سهم بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء ۴۳۹ میلیون مترمکعب بوده است.وی افزود: مقدار مصرف گاز بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء در ۲۳ آبان پارسال ۳۷۴ میلیون بود، اما امسال با ۶۵ میلیون مترمکعب مصرف بیشتر مواجه شده‌ایم، یعنی مصرف گاز حدود ۱۸ درصد نسبت به پارسال بیشتر شده است.
آری! ناترازی‌ها در حال تحمیل فشار فزاینده بر اقتصاد ایران است و اگر در حوزه مدیریت مصرف و پرهیز از بدمصرفی دست نجنبانیم، دیری نخواهد پایید که در هر 4 فصل سال با پدیده قطعی‌های مکرر در انرژی در همه صنایع و مصارف خانگی مواجه خواهیم شد.