1403/10/01
سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی کشورها و وابستگی به نفت‌خام ایران
نفت ایران یکی از مهمترین بخش‌هایی است که هدف تحریم ها قرار گرفته است، به نحوی که ظرفیت صادرات ایران را کاهش داده و همه مذاکرات حول محور برجام را به سمت رفع این تحریم ها برده است.فروش نفت را شاید بتوان مهمترین پاشنه آشیل کشورمان در مقابل قدرت‌های دنیا بدانیم، حتی با وجود مذاکره برای رفع تحریم‌ها، ضرورت رفع این گره در اقتصاد ایران برای متولیان حوزه انرژی کشور احساس می‌شود.
با توجه به آنچه در بالا گفته شد، دولت سیزدهم این نیاز را احساس کرد که در راستای بازارسازی‌های جدید برای فروش نفت و خنثی‌سازی تحریم‌ها چاره‌اندیشی کند. با بررسی راهکارهای مختلف فروش مشخص شد که مسیر بازارسازی ایران برای فروش نفت از رهگذر تبدیل نفت خام به فرآورده های نفتی می گذرد.واقعیت این است که کشورهای محدودی در جهان می‌توانند نفت کشورمان را پالایش کنند و بنابراین امکان رصد آنها و تحریم شان وجود دارد، اما تحریم فرآورده‌های نفتی به راحتی امکان‌پذیر نیست، زیرا تقریباً همه کشورهای دنیا می توانند مشتری آنها باشند.
یکی از فرصت‌های پیش روی ما برای تبدیل نفت به فرآورده های نفتی استفاده از پالایشگاه‌های فراسرزمینی و نیمه کاره است که در دولت فعلی با جدیت دنبال شد. سیاست سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی به عنوان راهکاری برای فروش تضمینی نفت کشور اقدام بسیار مناسبی بود که در دولت سیزدهم به اجرا گذاشته شد؛ این روش مزیت‌های فراوانی برای کشورهای تولیدکننده نفت دارد. در این روش، کشورهای هدف به نفت کشوری که به اجرای این سیاست مبادرت کرده است، وابسته می شوند. به همین ترتیب، کشورهایی که ما در آنها سیاست سهامداری در پالایشگاه‌هایشان را در پیش گرفتیم به نفت ما وابسته شده اند و این به معنی بازارسازی تضمینی برای فروش نفت کشور است. کشورهای مختلف در دوران تحریم دچار مشکل شدند، اما ما راه های جدیدی برای فروش نفت کشورمان پیدا کردیم.
سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی سیاستی بود که در همین ارتباط به اجرا گذاشتیم و نتایج خوبی برایمان داشت. ما از نظر منابع انسانی در مضیقه نیستیم و از متخصصان و نخبگان پرتعدادی در کشور بهره‌مندیم. از طرف دیگر، بر اثر به اجرا گذاشتن سیاست‌هایی مانند حمایت از دانش‌بنیان‌ها و استفاده حداکثری از توان نخبگانی کشور به توان فنی و مهندسی خوبی در زمینه‌های مختلف از جمله صنایع نفت و گاز دست یافته‌ایم. این ظرفیت‌ها، فرصتی برایمان به وجود آورد که در کشورهای دیگر به همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی و تجهیز آنها بپردازیم. سیاست همکاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی که به لطف توان دانش بنیانی و نخبگانی کشور میسر شد، مزیت های زیادی برای کشور دارد. از جمله اینکه به افزایش تعاملات با کشور هدف منجر می شود و به لحاظ سیاسی و امنیتی به نفع ماست. از لحاظ اقتصادی نیز این روش برایمان ارزآوری دارد و به فروش نفت کشور منجر می‌شود.
در پالایشگاه‌های فراسرزمینی نفت کشورمان به موادی مانند بنزین، نفتا و گازوئیل تبدیل می‌شود، در ازای نفتی که به کشور هدف می‌دهیم، می‌توانیم این محصولات را در اختیار بگیریم، امکان استفاده از این محصولات در داخل کشور و فروش آنها به دیگر وجود دارد. به این ترتیب، تحریم‌ها خنثی می شود و می‌توانیم محصولات غیرقابل تحریمی داشته باشیم. توسعه همکاری‌ها با کشورهای دیگر در زمینه پالایشگاهی بسیار ارزشمند است که در شرایط تحریم بسیار کمک کننده بود. اما این سیاست نباید ما را از سرمایه‌گذاری در داخل کشور و ساخت پالایشگاه غافل کند.