1403/10/01
اهمیت توجه به توسعه تجدیدپذیرها و تامین مالی آن
در شرایطی که آلودگی هوا و پایان منابع نفتی استفاده و توسعه انرژی‌های تجدید امری غیر قابل اجتناب است و آنطور که کارشناسان امر می‌گویند توسعه تجدیدپذیرها راه‌حل بهتری برای جبران ناترازی برق در سال‌های آینده است چرا که در شرایط کنونی می‌توانیم ۳۰ درصد برق شبکه برق را از محل تجدیدپذیرها تامین کنیم و انطور که مسئولان امر می‌گویند هم اکنون تجدیدپذیرها قابل رقابت هستند و اگر ما سوخت گاز و گازوئیل را به قیمت جهانی و حتی به نرخ فوب خلیج فارس حساب کنیم نیروگاه خورشیدی توجیه‌پذیر است اما ظرفیت‌های اجرایی و تامین منابع آن محدود است به عنوان مثال اگر فردی بخواهد نیروگاه ۷۰ مگاواتی حرارتی را با صرفه‌جویی سوخت به نیروگاه‌های تجدیدپذیر تبدیل کند باید نیروگاه ۳۰۰ مگاواتی خورشیدی بسازد که هر کیلووات آن حدوداً ۶۰۰ یورو می‌شود که عدد قابل توجهی است اما بازگشت سرمایه و صرفه‌جویی سوختی که انجام می‌شود توجیه پذیر است و ساخت آن را اقتصادی می‌کند.
ضمن آنکه در برنامه هفتم گفته شده باید ۱۱ هزار مگاوات برق تجدید پذیر تولید شود که به نظر می‌رسد اگر آن را به ۳۰ هزار مگاوات برسانیم سناریوی ۳۰ هزار مگاواتی پسندیده‌تر است حتی از لحاظ اقتصادی و صرفه‌جویی اما این بخش دچار محدودیت مالی است و در صورتی که تمامی بسترها برای توسعه تجدیدپذیرها فراهم باشد این بخش می‌تواند ۳۰ درصد از نیاز شبکه برق کشور را تامین می‌کند، که عدد قابل قبولی است. زیرا در حال حاضر میزان تجدید پذیر ما نزدیک به یک درصد است.حتی در تازه‌ترین نظرسنجی مرکز افکارسنجی سرمایه نشان می‌دهد؛ ۲۳ درصد مردم موافق واقعی شدن قیمت به شرط حل معضل قطعی برق هستند. همچنین، نیمی از شهروندان، افزایش تولید برق از منابع تجدیدپذیر را راهکار مدیریت قطعی برق اعلام کرده‌اند.
تحقق هدفگذاری برنامه هفتم برای جبران ناترازی برق در هاله‌ای از ابهام!
برای جبران ناترازی برق در هفتم توسعه در نظر گرفته شده است که ظرفیت تولید برق از ۹۳ هزار مگاوات باید به ۱۲۴ هزار مگاوات برسد به معنای آنکه باید ۳۲ هزار مگاوات ظرفیت جدید به شبکه برق کشور افزوده شود که نزدیک به ۱۱ هزار مگاوات از آن مربوط به تجدید پذیر ۱۹ هزار مگاوات برای نیروگاه‌های حرارتی و در نهایت و ۲ هزار مگاوات نیروگاه اتمی پیش‌بینی شده است. آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی هم صحه بر این موضوع گذاشت و گفت: امکان توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران بسیار زیاد است اما متاسفانه تا امروز در این حوزه موفقیت زیادی را کسب نکرده‌ایم و با وجود اینکه ۷۰ هزار مگاوات برق در مدار تولید و مصرف داریم اما در حدود هزار تا ۱۱۰۰ مگاوات در حوزه تجدیدپذیر اعم از خورشیدی و بادی تولید برق صورت گرفته و این در حالیست که سال آینده کسری برق به حدود ۲۴ هزار مگاوات خواهد رسید. بنابراین باید در حوزه تجدیدپذیرها سرمایه‌گذاری ویژه داشته باشیم. به گفته وی نکته مهم آنکه توسعه تجدیدپذیرها به سرمایه گذاری نیاز دارد به‌گونه‌ای که به ازای هر مگاوات ۷۰۰ هزار دلار نیاز است. خوشبختانه در حال حاضر سرمایه‌گذاران زیادی داریم که در صورت فراهم شدن بستر سرمایه‌گذاری آمادگی دارند در تجدیدپذیرها سرمایه‌گذاری کنند به طوری که بخش خصوصی آمادگی تولید ۳.۵ تا ۴ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر تا پایان سال را دارد.
تامین مالی و توسعه تجدیدپذیرها
البته آنطور که داوود مددی رئیس هیئت مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر گفته است در سال جاری ناترازی برق به ۱۷ هزار و ۵۰۰ مگاوات رسید، تصریح کرد: میزان توان عملی تولید همواره کمتر از ظرفیت نصب شده اسمی است، برای جبران این میزان کمبود نیاز به احداث ۲۵ هزار مگاوات نیروگاه جدید و نیازمند ۱۵ میلیارد دلاری تنها برای جبران کمبود برق در شرایط امروز کشور است. وی با اشاره به اینکه بیشتر از ۱۰ هزار مگاوات قرارداد سرمایه‌گذاری نیروگاه خورشیدی و بادی منعقد شده است و از سرمایه‌گذار ضمانت حسن اجرا و ضمانت مالی دریافت شده است، خاطرنشان کرد: در صورت آورد ۳۰ درصدی سرمایه‌گذار، تامین ۷۰ درصد دیگر منابع مالی نیازمند ۵.۲۵ میلیارد دلار منابع است که این میزان به اندازه ۷۷ درصد کل تسهیلات پرداختی سیستم بانکی به طرح‌های سرمایه‌ای کل بخش صنعت و معدن است.
گران بودن تجهیزات تجدیدپذیرها سرمایه گذاران را بی رغبت کرده است؟
هم‌اکنون تجدیدپذیرها قابل رقابت هستند و اگر ما سوخت گاز و گازوئیل را به قیمت جهانی و حتی به نرخ فوب خلیج فارس حساب کنیم نیروگاه خورشیدی توجیه‌پذیر است اما ظرفیت‌های اجرایی و تامین منابع آن محدود است به عنوان مثال اگر فردی بخواهد نیروگاه ۷۰ مگاواتی حرارتی را با صرفه‌جویی سوخت به نیروگاه‌های تجدیدپذیر تبدیل کند باید نیروگاه ۳۰۰ مگاواتی خورشیدی احداث کند؛ که هر کیلووات آن حدوداً ۶۰۰ یورو می‌شود که عدد قابل توجهی است اما بازگشت سرمایه و صرفه‌جویی سوختی که انجام می‌شود توجیه‌پذیر است و ساخت آن را اقتصادی می‌کند. در برنامه هفتم تولید ۱۱ هزار مگاوات برق تجدید پذیر در نظر گرفته شده است و آنطور که کارشناسان این حوزه می‌گویند اگر آن را به ۳۰ هزار مگاوات برسانیم سناریوی ۳۰ هزار مگاواتی پسندیده‌تر است حتی از لحاظ اقتصادی و صرفه‌جویی اما این بخش دچار محدودیت مالی است به همین دلیل توسعه نیروگاه‌های حرارتی را باید ادامه دهیم. به طور کلی اگر تمامی بسترها برای توسعه تجدیدپذیرها فراهم باشد این بخش می‌تواند ۳۰ درصد از نیاز شبکه برق کشور را تامین می‌کند، که عدد قابل قبولی است. زیرا در حال حاضر میزان تجدیدپذیر ما نزدیک به یک درصد است.
اشتیاق کشورهای خارجی برای ساخت نیروگاه تجدیدپذیر در ایران
صادرات به کشورهای همسایه منجر به وابستگی می‌شود، اما آیا با توسعه تجدیدپذیرها کشوری تمایل به سرمایه‌گذاری در این بخش و واردات آن دارد، داوود مددی رئیس هیئت مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: سرمایه‌گذاری تجدیدپذیرها در کشورهای همجوار و صادرات بخشی از آن برای جبران ناترازی برق به کشور منطقی نیست زیرا ایران به لحاظ جغرافیایی در منطقه منحصر به فردی قرار دارد.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه کشور ما مناسب‌ترین موقعیت برای ساخت نیروگاه خورشیدی و بادی قرار دارند به همین دلیل سرمایه‌گذاران خارجی ترجیح می‌دهند در ایران سرمایه‌گذاری کرده و برق را صادر کنند به عنوان مثال ترکیه اعلام آمادگی برای سرمایه گذاری و ساخت نیروگاه تجدید پذیر کرده و از این طریق برق مورد نیاز را به کشور خود صادر کند.رئیس هیئت مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر خاطرنشان کرد: این کشور به‌گونه‌ای از خود تمایل نشان داده است که در ایام پیک ما از این منبع نیروگاهی استفاده کنیم. به گفته وی پیش از برجام تعدادی از کشورها مانند آلمان و فرانسه، ایتالیا و آفریقای جنوبی واحدهای ۱۰ تا ۳۰ مگاواتی را ایجاد کردند. رئیس هیات‌مدیره انجمن تجدیدپذیر در پایان اضافه کرد: به دلیل اینکه نا هماهنگی در خرید برق این کشورها پیش آمد و بازگشت سرمایه نداشتند منجر به متوقف شدن این اقدام شد ولی حتی در شرایط تحریم‌ها بعضی از کشورها متقاضی سرمایه گذاری و صادرات برق هستند. بر اساس این گزارش و انطور که وزیر نیرو با شعار توجه به انرژی‌های تجدید پذیر بر مسند وزارت تکیه زده است، باید گام‌های مؤثری در این راستا برداشت در غیر این صورت سال آینده باید در انتظار افزایش ناترازی برق و خاموشی‌های پی در پی بود.