1404/09/30
گفتوگوی دانش نفت با محمد کعبعمیر، نماینده مجلس و نایب رییس کمیسیون انرژی درباره ناترازی انرژی؛ چالشها و راهکارها؛
سهنرخی کردن بنزین، ضرورتی اجتنابناپذیر بود
آقای کعبعمیر، به عنوان نایب رییس کمیسیون انرژی مجلس، تحلیل شما از وضعیت ناترازی انرژی در کشور و مهمترین دلایل شکلگیری آن چیست؟
ناترازی انرژی امروز به یک چالش ساختاری و چندوجهی تبدیل شده است. در بخش برق، ما با افزایش نامتناسب مصرف، فرسودگی زیرساختهای تولید و توزیع، کمبود سرمایهگذاری بهموقع در نیروگاههای جدید و تاثیرات تغییرات اقلیمی مانند خشکسالی بر تولید برق آبی مواجهیم. در بخش گاز نیز اگرچه در تولید خودکفا هستیم، اما شبکه توزیع فرسوده، مصرف بیرویه در بخش خانگی و صنعتی و هدررفت در مسیر انتقال، باعث ایجاد شکاف بین عرضه و تقاضا در فصلهای پرمصرف شده است. به طور خلاصه، مدیریت ناکارآمد مصرف، فقدان فناوریهای بهرهوری بالا، و تاخیر در توسعه زیرساختها از دلایل عمده این وضعیت هستند.
برای خروج از این بحران چه راهکارهای اساسی را پیشنهاد میکنید؟ نقش مجلس در این زمینه چیست؟
راه حل، یک بسته راهبردی جامع است. اول اینکه باید سیاستهای اصلاح الگوی مصرف را از حرف به عمل درآوریم که نیازمند فرهنگسازی، نوسازی صنایع و به کارگیری فناوریهای کممصرف است. دوم اینکه تسریع در نوسازی و افزایش راندمان نیروگاهها و شبکه توزیع از طریق جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی ضروری است. سوم اینکه باید تنوعبخشی به سبد تولید برق با تاکید بر انرژیهای تجدیدپذیر را جدی بگیریم. مجلس در قالب تصویب قوانین حمایتی، نظارت بر اجرای برنامهها و تصویب بودجههای مورد نیاز برای پروژههای زیرساختی میتواند نقش تسهیلگر و ناظر را ایفا کند.
دولت در راستای رفع این ناترازیها چه اقداماتی انجام داده و آیا این اقدامات را کافی میدانید؟
دولت در دور اخیر اقداماتی را آغاز کرده است، از جمله توجه به نوسازی نیروگاهها، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر مانند خورشیدی و …، تشویق به نصب کنتورهای هوشمند و … همچنین در بخش گاز، برنامههایی برای کاهش تلفات شبکه و توسعه خطوط انتقال در دست اجراست. اما این اقدامات کافی نیست و شتاب بیشتری میطلبد. باید این موضوع به یک عزم ملی و فراجناحی تبدیل شود و برنامهها با سرعت و دقت بیشتری اجرایی شوند.
یکی از بحثبرانگیزترین تصمیمات اخیر، سهنرخی شدن بنزین بود. موافقید که این تصمیم ضرورتی اجتنابناپذیر بود؟ آثار آن را چگونه ارزیابی میکنید؟
با کمال تاسف باید بگویم که این تصمیم، نتیجه سالها تاخیر در اصلاح ساختار مصرف و هدفمندی یارانهها بود. وقتی کشوری با محدودیت منابع ارزی و فاصله زیاد قیمت داخلی و بینالمللی مواجه است، ادامه طرحهای یارانهای غیرهدفمند مانند بنزین، به اقتصاد ضربه میزند. بنابراین، سهنرخی کردن به عنوان یک راهکار اصلاحی ضروری بود تا هم از قاچاق و مصرف بیرویه جلوگیری کند و هم منابع حاصل را به سمت اقشار آسیبپذیر و توسعه زیرساختها هدایت نماید. البته پیامدهای تورمی و اجتماعی آن انکارناپذیر است و دولت موظف است با توزیع عادلانه منابع حاصل و حمایت از دهکهای ضعیف، این آثار را به حداقل برساند. ما در مجلس بر این موضوع نظارت دقیق داریم.
از حوزه انتخابیه خود، شوش، بگویید. مهمترین دغدغههای مردم چیست و شما چه اقداماتی برای رفع آنها انجام دادهاید؟
مردم شوش، مانند بسیاری از مناطق کشور، مشکلات معیشتی و اقتصادی را اولویت اول خود میدانند. اشتغال، درآمد پایدار، رفع مشکل آب شرب و کشاورزی و توسعه خدمات درمانی از اصلیترین درخواستهای آنهاست. ما در این مدت، پیگیری پروژههای عمرانی نیمهتمام، رایزنی برای جذب سرمایهگذاری در بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی و تلاش برای حل چالشهای آب را در دستور کار قرار دادهایم. همچنین، طرحهای هادی روستایی و بهبود راههای ارتباطی به طور مستمر دنبال میشود.
به طور مشخص برای رفع مشکلات اقتصادی مردم چه راهکارهایی دارید؟
راهحل مقطعی وجود ندارد و باید زمینههای ایجاد درآمد پایدار فراهم شود. این امر شامل حمایت از کشاورزی مدرن و ایجاد زنجیره ارزش در محصولات استراتژیک منطقه، توسعه گردشگری تاریخی-طبیعی با توجه به پتانسیلهای بینظیر شوش و تسهیل شرایط برای ایجاد صنایع کوچک و متوسط است. در کنار آن، توزیع عادلانه یارانهها و گسترش پوشش بیمهای برای نیازمندان واقعی را باید با دقت پیگیری کنیم.
به عنوان نماینده منطقهای که بسیاری از کارکنان صنعت نفت در آن ساکن هستند، برنامه شما برای حل چالشهای این قشر زحمتکش، بهویژه مساله حساس سقف حقوق چیست؟
کارکنان صنعت نفت، سربازان انقلاب در جبهه اقتصاد هستند و حقوق حقه آنها باید به طور کامل و عادلانه پرداخت شود. موضوع سقف حقوق و مشکلات ناشی از آن، یکی از اولویتهای اصلی بنده در کمیسیون انرژی است. ما از طریق رایزنی مستقیم با وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه، طرحهای قانونی برای اصلاح ساختار پرداختها و پیگیری جدی در صحن مجلس، درصدد حل این مشکل هستیم. هدف ما این است که با حفظ انگیزه و عزت این عزیزان، تعدیل حقوق و مزایا به گونهای انجام شود که منجر به کاهش قدرت خرید آنان نشود و منطبق با شان و زحماتشان باشد. این یک تعهد است و از پیگیری آن تا حصول نتیجه مطلوب برای جامعه نفت و گاز کشور، بهویژه در منطقه خوزستان، کوتاهی نخواهیم کرد.
موضوع مهم دیگری که بهویژه در صنایع بزرگی مانند نفت و برق مطرح است، تبدیل وضعیت نیروهای شرکتی است. ضرورت و فوریت این موضوع از نگاه شما به عنوان نماینده مجلس نایب رییس کمیسیون انرژی چیست؟
این موضوع یکی از دغدغههای اصلی و به حق هزاران نیروی متخصص و مجربی است که سالها در بدنه صنعت کشور، بهویژه در بخشهای حیاتی مانند نفت، گاز، برق و پتروشیمی، خدمت کردهاند اما از حداقلهای امنیت شغلی و مزایای متناسب برخوردار نیستند. ضرورت این امر چندوجهی است: اولاً مسئله عدالت و انصاف است؛ افرادی که سالها در یک مجموعه، تخصص و تجربه اندوختهاند و کار یکسان با همکاران رسمی خود انجام میدهند، نباید از نظر حقوقی، تامین اجتماعی و آینده شغلی در ابهام و تبعیض باشند.
ثانیاً مسئله بهرهوری و تعهد سازمانی است؛ هنگامی که نیروی کار از امنیت شغلی برخوردار باشد، تعلق خاطر، انگیزه و بهرهوری او افزایش مییابد و این به نفع کل صنعت و اقتصاد ملی است.
ثالثاً مسئله انتقال دانش و تجربه است؛ نیروهای شرکتی به دلیل بیثباتی، ممکن است نتوانند دانش خود را به نسل بعد به درستی منتقل کنند. بنابراین، تبدیل وضعیت نه تنها یک تکلیف اخلاقی، بلکه یک ضرورت مدیریتی و توسعهای برای حفظ سرمایههای انسانی و ارتقای صنعت کشور است.
برای تحقق این خواسته، اقدامات عملی مجلس و دولت تاکنون چه بوده است؟ و نقش شما به عنوان نماینده مردم شوش و عضو کمیسیون انرژی در این زمینه چیست؟
در مجلس دوازدهم این موضوع به طور جدی در دستور کار کمیسیون انرژی و نیز کمیسیون اجتماعی قرار گرفته است. ما جلسات متعددی با وزرای نفت، نیرو و رئیس سازمان برنامه و بودجه داشتهایم و بر لزوم ارائه یک راهکار جامع و عادلانه تاکید کردهایم. همچنین، طرحها و پیوستهای بودجهای مختلفی برای تخصیص منابع به این منظور مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
در دولت نیز اقداماتی آغاز شده، از جمله تشکیل کارگروههای مشترک برای شناسایی و تفکیک دقیق نیروها و اختصاص بخشی از منابع در بودجه سنواتی. اما سرعت این اقدامات با انتظارات برحق جامعه نیروهای شرکتی فاصله دارد.
وظیفه من به عنوان نماینده، پیگیری مستمر، ایجاد فشار قانونی و نظارتی و تلاش برای یافتن راهحلهای عملیاتی است. در کمیسیون انرژی، ما اصرار داریم که وزارتخانههای مربوطه برنامه زمانبندی شده و شفافی با جزئیات مالی و تعداد کارکنان تحت پوشش ارائه دهند. از طرفی، به دلیل حساسیت منطقه خوزستان و حضور گسترده نیروهای شرکتی، این موضوع را در تعاملات مستقیم با مسئولان استانی و ملی به صورت ویژه دنبال میکنم و گزارشهای مردمی را مستقیماً به گوش تصمیمگیران میرسانم. میتوانم این قول را به نیروهای شرکتی بدهم که ما تا حصول نتیجه مطلوب و اجرایی شدن یک الگوی عادلانه برای تبدیل وضعیت این عزیزان دست از پیگیری نخواهیم کشید.
آقای مهندس، از اینکه در این گفتگو شرکت کردید تشکر میکنیم.