1403/09/01
چرایی کاهش حجم صادرات گاز ایران به ترکیه
بر اساس قانون بودجه ایران باید سالانه ۱۰ میلیارد مترمکعب به ترکیه صادرات داشته باشد و در صورتی که نتواند این میزان از گاز را تامین کند جریمه می‌شود، در عین حال ترکیه هم اگر تا موعد مقرر به میزان ۱۰ میلیارد مترمکعب برداشت گاز نداشته باشد و صادرات به این کشور قطع باشد ملزم به پرداخت جریمه می‌شود.
اکنون مرکز آمار کمیسیون اروپا (یورو استات) کل صادرات گاز طبیعی ایران به ترکیه در ۱۰ ماهه سال جاری میلادی را ۳ میلیارد و ۹۴۰ میلیون مترمکعب اعلام کرد. صادرات گاز ایران به ترکیه در این دوره نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۹ درصد کاهش داشته است. ایران در ماه‌های ژانویه تا اکتبر سال قبل ۷ میلیارد و ۷۴۶ میلیون مترمکعب گاز به ترکیه صادر کرده بود.
بررسی آمار یورو استات از صادرات ماهانه گاز طبیعی ایران به ترکیه نشان می‌دهد طی چهار ماه گذشته صادرات گاز ایران به این کشور به حداقل رسیده است و ایران طی این دوره فقط حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز به این کشور صادر کرده است.
این در حالی است که ایران طی سال‌های اخیر به‌طور متوسط در هر ماه ۵۰۰ تا ۹۰۰ میلیون مترمکعب گاز به ترکیه صادر کرده است اما در ماه جولای ۲۰۲۳ برابر با تیرماه امسال صادرات گاز ایران به ترکیه به صفر رسید. ایران در ماه پیش از آن ۴۱۹ میلیون مترمکعب گاز به این کشور صادر کرده بود.
البته در این برهه از زمان صادرات گاز ایران به ترکیه بنا به درخواست ترکیه قطع شده بود و بنا بر درخواست ترکیه برای انجام تعمیرات صادرات گاز به این کشور به صورت موقت قطع شد در آن زمان سعید عقلی سرپرست دیسپچینگ شرکت ملی گاز در واکنش به اخبار منتشر شده در مورد توقف صادرات گاز ایران به ترکیه گفت: در برهه‌ای از زمان به درخواست ترکیه برای انجام تعمیرات، صادرات گاز به صورت مقطعی قطع و پس از اتمام تعمیرات مجدداً از سر گرفته شد.
به گفته این مقام مسئول ترکیه بر اساس نیاز هر سه روز یک بار میزان گاز درخواستی خود را تغییر می‌دهد.
در ماه اوت نیز رقم صادرات گاز ایران به ترکیه از ۷۴ میلیون مترمکعب بیشتر نشد. آمار جدید یورو استات نشان می‌دهد ایران در ماه سپتامبر ۲۰۲۳ برابر با شهریور امسال نیز هیچ گازی به ترکیه صادر نکرده و در ماه اکتبر برابر با مهر نیز تنها ۱۲۸ میلیون مترمکعب گاز به این کشور فروخته است.
با چنین آمار و ارقامی باید دید که ترکیه برداشت گاز خود را همچون تیر ماه برای انجام تعمیرات متوقف کرده است یا آنکه ایران امکان صادرات گاز به این کشور را ندارد و کدام یک از این دو کشور ملزم به پرداخت جریمه به دیگری خواهد شد.